Η υπερθέρμανση του κλιματικού συστήματος αποτελεί αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Δυόμισι χιλιάδες επιστήμονες απ' όλο τον κόσμο, μέλη της διεθνούς Ομάδας για την Εξέλιξη του Κλίματος (GIEC)(1) το έχουν επιβεβαιώσει με αδιάσειστο τρόπο. Και η κύρια αιτία αυτής της υπερθέρμανσης είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα.
Οι βιομηχανίες, οι μεταφορές και η γεωργία είναι υπαίτιες για την όλο και πιο ανεξέλεγκτη αύξηση της έκλυσης αερίων, που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, και παρά τη Συνθήκη για το Κλίμα, τη Διάσκεψη του Ρίο (1992) και την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Κιότο (1997), οι εκλύσεις CO2 αυξήθηκαν. Αν δεν υιοθετηθούν επειγόντως μέτρα, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου τουλάχιστον, γεγονός που θα διαταράξει τη Γη.
Οι πόλοι και οι παγετώνες θα λιώσουν, το επίπεδο των ωκεανών θα ανέβει, οι θάλασσες θα πλημμυρίσουν τις εκβολές των ποταμών και τις παράκτιες πόλεις, ολόκληρα αρχιπελάγη θα σβηστούν από το χάρτη, οι ξηρασίες θα ενταθούν, η ερήμωση θα εξαπλωθεί, ο αριθμός των κυκλώνων και των τυφώνων θα εκτιναχθεί, εκατοντάδες είδη ζώων θα εκλείψουν...
Τα κατ' εξοχήν θύματα της κλιματικής τραγωδίας θα είναι οι ήδη ευάλωτοι πληθυσμοί της υποσαχάριας Αφρικής, της νότιας και νοτιοανατολικής Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και των νησιωτικών χωρών του ισημερινού. Σε ορισμένες περιοχές οι σοδειές ενδέχεται να μειωθούν κατά το ήμισυ και πλέον, και το έλλειμμα πόσιμου νερού να επιδεινωθεί, ωθώντας εκατοντάδες εκατομμυρίων «κλιματικών προσφύγων» να αναζητήσουν με οποιοδήποτε κόστος μια περιοχή υποδοχής στις λιγότερο πληγείσες ζώνες... Οι «κλιματικοί πόλεμοι» θα πολλαπλασιαστούν...(2)
Προς αποφυγήν αυτών των αλλεπάλληλων συμφορών, η διεθνής επιστημονική κοινότητα συστήνει την άμεση μείωση κατά 50%, τουλάχιστον, τις εκλύσεις αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Και αυτό είναι το μοναδικό μέσο για να μην καταστεί ανεξέλεγκτη η κατάσταση πολύ γρήγορα.
Κάτω από αυτό το πρίσμα, τρία κύρια ζητήματα θα συζητηθούν στην Κοπεγχάγη. Πρώτον, να προσδιοριστεί η ιστορική ευθύνη κάθε κράτους για τη σημερινή υποβάθμιση του περιβάλλοντος, με βάση τη διαπίστωση ότι το 80% του εκλυόμενου CO2 παράγεται από τις πλέον αναπτυγμένες χώρες (οι οποίες δεν εκπροσωπούν παρά μόνο το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού) και ότι οι φτωχές χώρες υφίστανται τις σοβαρότερες συνέπειες.
Δεύτερον, να οριστεί, εν ονόματι της κλιματικής δικαιοσύνης, το ύψος της οικονομικής αποζημίωσης έτσι ώστε τα κράτη που έχουν υποβαθμίσει περισσότερο το κλίμα να συνδράμουν ουσιαστικά τις χώρες του Νότου και να τους δώσουν τα μέσα να καταπολεμήσουν τις βλαβερές συνέπειες της κλιματικής καταστροφής.
Κι εδώ βρίσκονται οι μεγαλύτερες διαφωνίες: Οι πλούσιες χώρες προτείνουν ένα ποσό που δεν επαρκεί ώστε να ισοσκελιστεί το χρέος τους ως προς το κλίμα, ενώ οι φτωχές χώρες απαιτούν, δικαίως, υψηλότερη αποζημίωση.
Τρίτον, να οριστεί ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα που θα υποχρεώνει πολιτικά και νομικά τους δρώντες σε πλανητική κλίμακα -τις αναπτυγμένες χώρες, καθώς και τις άλλες δυνάμεις (Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Ινδονησία, Μεξικό, Βραζιλία) να μειώσουν σταδιακά τις εκλύσεις αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες ούτε η Κίνα (οι δύο κυριότεροι υπεύθυνοι για τη ρύπανση) αποδέχονται μια τέτοια υποχρέωση.
Ενα φάντασμα θα διατρέχει όλα τα τραπέζια όπου θα διεξάγονται οι συζητήσεις στην Κοπεγχάγη, το φάντασμα της αναγκαίας μεταβολής του οικονομικού μοντέλου. Υπάρχει, πράγματι, μια προφανής αντίφαση ανάμεσα στη λογική του καπιταλισμού (διαρκής ανάπτυξη, απληστία για άμεσα κέρδη, εκμετάλλευση χωρίς όρια, ούτε και σύνορα) και σε μία νέα λιτότητα που είναι απαραίτητη για να αποφευχθεί ο κλιματικός κατακλυσμός(3).
Επείγει να υιοθετηθούν μέτρα για να σταματήσει ο κατήφορος προς την άβυσσο. Γι' αυτό, επίσης, μπροστά στον κυνισμό πολλών ηγετών εκφράζεται ο θυμός χιλιάδων διαδηλωτών που συρρέουν από παντού στην πρωτεύουσα της Δανίας φωνάζοντας ρυθμικά δύο συνθήματα που ξεσηκώνουν: «Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα!» και «Αν το κλίμα ήταν μια τράπεζα, θα το είχαν ήδη σώσει!».
Πριν από δέκα χρόνια, επ' ευκαιρία της μεγάλης «μάχης του Σιάτλ» ενάντια στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, γεννιόταν το κίνημα της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης. Στην Κοπεγχάγη και λίγο πολύ παντού στον κόσμο(4), μια νέα γενιά αμφισβητιών και ακτιβιστών, στο όνομα της κλιματικής δικαιοσύνης, ετοιμάζεται να ανοίξει ένα νέο κύκλο κοινωνικών αγώνων. Η κινητοποίηση είναι τεράστια. Το σοκ θα είναι μεγαλειώδες. Για την επιβίωση της ανθρωπότητας.
(1) Ελαβε συλλογικά, το 2007, το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τις εργασίες της πάνω στις κλιματικές αλλαγές.
(2) Διαβάστε Harald Welzer, «Οι πόλεμοι για το κλίμα. Γιατί σκοτώνουμε στον 21ο αιώνα», Gallimard, Παρίσι, 2009 και Gwynne Dyer «Συναγερμός για την κλιματική αλλαγή: η απειλή ενός πολέμου», Robert Laffont, Παρίσι, 2009.
(3) Δείτε βάσει αυτού την ταινία «Το σύνδρομο του Τιτανικού» (2009) των Ζαν-Αλμπέρ Λιεβρ και Νικολά Ιλό (ΣτΕ: Βλ. http://www.lesyndromedutitanic.com).
(4) Στις 12 Δεκεμβρίου θα υπάρξουν σε δεκάδες πόλεις του πλανήτη συγκεντρώσεις που θα αξιώνουν μέτρα ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Πηγή: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου