Σχολή από τον τόπο σου...

Του ΑΝΤΩΝΗ ΦΩΚΙΔΗ, Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 22 Ιουλίου 2010 

 

Να σπουδάσουν στον Βόλο ή τουλάχιστον στη Λάρισα για να πηγαινοέρχονται, λόγω της οικονομικής κρίσης, έχουν επιλέξει τέσσερις στους δέκα υποψηφίους από Λύκεια του Νομού .

Τα περισσότερα Τμήματα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχουν υψηλές βάσεις εισαγωγής, και έτσι το 80% των αριστούχων επιδιώκει να σπουδάσει στα Παιδαγωγικά και τις Πολυτεχνικές Σχολές του Βόλου και την Ιατρική της Λάρισας. Ενα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως περίπου το 30% των υποψηφίων που κατέθεσαν μηχανογραφικό, έχουν γενικό βαθμό πρόσβασης κάτω από τη βάση του δέκα.

Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων των μηχανογραφικών δελτίων που έγινε από το 2ο Γραφείο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας, προκύπτει ως βασικό συμπέρασμα ότι ένα ποσοστό 42% των υποψηφίων επέλεξαν στις πρώτες τους προτιμήσεις σχολές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Και η βασική αιτία είναι η οικονομική κρίση. Οπως τόνισαν υποψήφιοι, αποφάσισαν να δηλώσουν Σχολές του Βόλου αλλά και της Λάρισας, ώστε οι γονείς τους να μη φορτωθούν σ' αυτή τη δύσκολη περίοδο και με τα φοιτητικά έξοδα.

Εξάλλου, σύμφωνα με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς, στον οικογενειακό προϋπολογισμό τα φοιτητικά έξοδα ανέρχονται στα 1.000 ευρώ περίπου τον μήνα. Από τους 533 υποψηφίους που κατέθεσαν μηχανογραφικό δελτίο στο 2ο Γραφείο Εκπαίδευσης, οι 227 δήλωσαν σχολές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Μάλιστα, όπως ανέφεραν στελέχη του Γραφείου, «οι υψηλόβαθμοι υποψήφιοι συμπεριέλαβαν στις πέντε πρώτες τους προτιμήσεις τους Σχολές του Βόλου και της Λάρισας, καθώς στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας τα περισσότερα και πιο δημοφιλή Τμήματα, όπως Παιδαγωγικά, Ιατρική, Πολυτεχνικά, έχουν βάση εισαγωγής πάνω από 17.000 μόρια. Το ποσοστό των αριστούχων που θέλουν να σπουδάσουν στον Βόλο αγγίζει ακόμη και το 80%».

Το δεύτερο σημαντικό συμπέρασμα της επεξεργασίας των στοιχείων είναι ότι ένα ποσοστό 30% αυτών που κατέθεσαν μηχανογραφικό δελτίο έχουν γενικό βαθμό πρόσβασης κάτω από δέκα.

Λόγω της κατάργησης της βάσης του δέκα για εισαγωγή στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, από τους 533 υποψηφίους οι περίπου 150 θα μπορέσουν να ελπίζουν ότι θα πετύχουν σε κάποια σχολή ακόμη και αν δεν έγραψαν καλά. Εξάλλου υπάρχουν πολλά χαμηλόβαθμα ΤΕΙ που μπορούν να δεχτούν υποψηφίους με λίγα μόρια.

Υπήρχαν υποψήφιοι ακόμη και με γενικό βαθμό πρόσβασης τρία που κατέθεσαν μηχανογραφικό δελτίο προσδοκώντας να εισαχθούν σε κάποια Σχολή. Και βέβαια πέρυσι λόγω της ισχύος της βάσης του δέκα, αυτό το 30% των υποψηφίων θα είχε στραφεί σε άλλες επιλογές για σπουδές.

Ενα τρίτο συμπέρασμα είναι πως κατά μέσο όρο φέτος οι υποψήφιοι δήλωσαν 26 Τμήματα, ενώ πέρυσι ήταν 22. Συνήθως οι υψηλόβαθμοι αριστούχοι δήλωναν λίγα Τμήματα, μεταξύ 5-10, ενώ οι χαμηλόβαθμοι διεύρυναν τις επιλογές τους, ώστε να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους.*

Οι 4 αιτίες φυγής από τα ιδιωτικά

ΚΡΙΣΗ, ΤΕΚΜΗΡΙΑ, ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ, ΑΝΕΠΑΡΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

Της ΑΝΝΑΣ ΑΝΔΡΙΤΣΑΚΗ, ΕφημερίδαΕλευθεροτυπία, Τρίτη 27 Ιουλίου 2010 

 

Η ερχόμενη σχολική χρονιά αναμένεται να είναι δύσκολη τόσο για τη δημόσια όσο και για την ιδιωτική εκπαίδευση. Αμφότερες θα υποστούν τις άμεσες και έμμεσες συνέπειες των σκληρών οικονομικών μέτρων. Στη δημόσια εκπαίδευση ήδη προδιαγράφεται η νέα τάξη πραγμάτων (δραστικές μειώσεις προσλήψεων, υπερδιπλασιασμός συνταξιοδοτήσεων, συγχωνεύσεις τμημάτων, υπερωρίες, διαρκείς μετακινήσεις εκπαιδευτικών κ.ά.).

Στην ιδιωτική, όμως, ορισμένα μηνύματα είχαν αρχίσει να εκπέμπονται πολύ πριν αρχίσει η διαρροή των μαθητών, που υπολογίζεται να ξεπεράσει το 20%.

* Η απελευθέρωση των διδάκτρων, το 2004, οδήγησε σε δυσθεώρητες αυξήσεις (έως και 120%!).

* Η έλλειψη των εκπαιδευτικών (λόγω μεγάλης απορρόφησης από τα δημόσια σχολεία) κυρίως στα Δημοτικά, χαμήλωσε τις προδιαγραφές στις προσλήψεις περιορίζοντας παράλληλα το πλαίσιο διεκδικήσεων (φορολογικών, ασφαλιστικών κ.ά.) από το προσλαμβανόμενο προσωπικό.

* Το τεκμήριο στα δίδακτρα πλέον προβληματίζει κι εκείνους που δεν πλήττονται καίρια από την κρίση, αλλά θα προτιμήσουν να αποφύγουν τη βαρύτερη φορολόγηση.

Στα ιδιωτικά σχολεία φοιτούν περίπου 95.000 μαθητές, ήτοι το 7% του μαθητικού δυναμικού της χώρας. Τα περισσότερα από τα σχολεία αυτά, δηλαδή το 70%, βρίσκονται στην περιφέρεια Αττικής (τα μισά είναι συγκεντρωμένα στην Ανατολική Αττική). Τα δίδακτρα εντάσσονται σε μια κλίμακα τριών κυρίως επιπέδων. Ξεκινούν από τα 4.000-6.000 ευρώ, ανεβαίνουν στα 6.500-9.000 και φτάνουν στα 10.000 ευρώ και πάνω. Η διαβάθμιση αυτή συνδέεται και με τη διαστρωμάτωση των οικογενειών που αποφασίζουν να επιλέξουν το ιδιωτικό σχολείο για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Οπερ σημαίνει ότι σ' αυτά δεν απευθύνονται μόνον τα πολύ υψηλά εισοδήματα, αλλά και οι λεγόμενες μεσαίες ή και μικρομεσαίες οικογένειες, οι οποίες λαμβάνουν σοβαρά υπ' όψιν δεδομένα όπως: παραπάνω εκπαιδευτικές παροχές (ξένες γλώσσες, πληροφορική και άλλα επιπλέον μαθήματα), εγκαταστάσεις-υποδομές, ασφάλεια και μεταφορά. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, πως βάσει των πρώτων στοιχείων η εκτιμώμενη μείωση των μαθητών στα ιδιωτικά σχολεία δεν αφορά τα ακριβότερα (που διατηρούν σε γενικές γραμμές το μαθητικό τους δυναμικό), αλλά τα μεσαίας κλίμακας, τα οποία θα δουν μεγαλύτερη μείωση στις εγγραφές των εισαγωγικών τάξεων (Α' Δημοτικού, Α' Γυμνασίου) και μικρότερη στις ενδιάμεσες.

Με άλλα λόγια, είναι πολυσύνθετη η εξήγηση για τις ανατροπές στην εκπαίδευση και εν προκειμένω στην ιδιωτική. Βασικότεροι, πάντως, λόγοι που οδήγησαν στην ήδη αποτυπωμένη μείωση του ενδιαφέροντος (σ.σ. είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχολεία όπου υπήρχε μεγάλη λίστα αναμονής, φέτος δεν χρειάστηκε καν να γίνει η αναγκαστική κάθε χρόνο κλήρωση) είναι:

1 Η οικονομική κρίση. Υπάρχουν πολλοί μεσαίοι, μικρομεσαίοι (μισθωτοί, αυτοαπασχολούμενοι, μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες) που φέρουν μεγάλο βάρος των οικονομικών μέτρων και υφίστανται τις συνέπειες της κρίσης. Το βαλάντιό τους δεν αντέχει πλέον τα δίδακτρα.

2 Τα τεκμήρια στα δίδακτρα. Πλέον το ποσό που αναγράφεται στις αποδείξεις πληρωμής που χορηγούν τα ιδιωτικά σχολεία αποτελεί τεκμήριο εισοδήματος. Πολλοί είναι εκείνοι που θα σκεφθούν τη βαρύτερη φορολόγηση.

3 Η αισχροκέρδεια που προέκυψε από την απελευθέρωση των διδάκτρων επί Ν.Δ. (2004-09). Σύμφωνα με στοιχεία της Γ.Γ. Εμπορίου, οι αυξήσεις στα δίδακτρα είναι τόσο υψηλές που μέσα στην τελευταία πενταετία έφτασαν το 120%. Ο ρυθμός αύξησης των διδάκτρων άρχισε να απομακρύνει τη μέση οικογένεια από το ιδιωτικό σχολείο και το πρόβλημα γίνεται οξύτερο με την κρίση.

4 Ο συνδυασμός της απελευθέρωσης των διδάκτρων με την έλλειψη προσωπικού οδήγησε πολλούς επιχειρηματίες, κυρίως μικρών και μεσαίων μονάδων, στην καθιέρωση στυγνών ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων λειτουργίας. Αποτέλεσμα: το 1/3 των ιδιωτικών εκπαιδευτικών δεν διαθέτουν τα τυπικά προσόντα και διοριστήρια και παράλληλα υφίστανται τις συνέπειες με τον αναπόφευκτο περιορισμό των δικαιωμάτων τους. Το μεγαλύτερο πρόβλημα παρατηρείται στα Δημοτικά, όπου νηπιαγωγοί διδάσκουν μέχρι και την τρίτη τάξη, ενώ φιλόγλοι και φυσικομαθηματικοί τις μεγαλύτερες. Αυτό δεν είναι κατ' ανάγκη πρόβλημα, τουλάχιστον ως προς την ποιότητα της εκπαίδευσης, λένε πολλοί. Τους λείπει η σχετική εξειδικευμένη εκπαίδευση και επιμόρφωση, απαντούν οι διαφωνούντες.

Πάντως, οι πρώτες καταγραφές για την ερχόμενη χρονιά δείχνουν μείωση μαθητών που ίσως και να υπερβεί το 20%. Οι εγγραφές για τις εισαγωγικές τάξεις (Α' Δημοτικού και Α' Γυμνασίου), που θεωρούνται κομβικές για ένα ιδιωτικό σχολείο, παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη πτώση, με αποτέλεσμα να υπάρχει μείωση από 1 έως 3 τμήματα (στα μεγάλα σχολεία). Στις ενδιάμεσες τάξεις η πτώση των προεγγραφών ξεπερνά το 15%. *

«Τα σχολεία πυρήνας μάθησης»

«Ισως έχει φτάσει η ώρα οι ιδιοκτήτες να πάρουν την απόφαση να αντιμετωπίσουν τα σχολεία τους όχι ως επιχείρηση, αλλά ως πυρήνα παραγωγής κοινωνικού αγαθού.

Οφείλουν να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους με τους εκπαιδευτικούς, τους οποίους μειώνουν, κακοπληρώνουν και τρομοκρατούν συστηματικά, επιβάλλοντας εργασιακές συνθήκες Μεσαίωνα.
Οφείλουν, επίσης, να μειώσουν τα δίδακτρά τους, ώστε έμπρακτα να αποδείξουν πως έχουν αντιληφθεί το νέο οικονομικό περιβάλλον και πως έχουν τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινωνίας. Πάνω απ' όλα, όμως, οφείλουν να στηρίξουν τα σχολεία τους σε μια λογική παιδαγωγική και όχι στυγνά ιδιωτικοοικονομική», δήλωσε ο Μιχάλης Κουρουτός, πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ (Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδος).

Το σχολείο στα βαθιά

 Της ΑΝΝΑΣ  ΑΝΔΡΙΤΣΑΚΗ,   Εφημερίδα Ελευθεροτυπία, Σάββατο 24 Ιουλίου 2010

Η μείωση των μαθητών αυτή την χρονιά στα ιδιωτικά θα υπερβεί το 20%, με συνέπεια εκατοντάδες εκπαιδευτικοί να αντιμετωπίσουν το φάσμα της ανεργίας και αρκετά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια τον κίνδυνο του λουκέτου. 

Οι παραδοσιακά μεγάλες μονάδες της ιδιωτικής εκπαίδευσης, των οποίων τα δίδακτρα κυμαίνονται από 10.000 - έως 15.000― το χρόνο, δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα ούτε η οικονομική κρίση θα τις επηρεάσει, αφού οι γονείς που τις επιλέγουν, θα συνεχίσουν να τις επιλέγουν σταθερά.

Οπως τονίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Ελλάδος (ΟΙΕΛΕ), Μιχάλης Κουρουτός, «οι συνέπειες της κρίσης στους μικρομεσαίους που τροφοδοτούν τα μικρά και μεσαία ιδιωτικά σχολεία, ο χαρακτηρισμός των διδάκτρων ως τεκμηρίων διαβίωσης, η ανεξέλεγκτη αύξηση των διδάκτρων την τελευταία πενταετία (που σε κάποιες περιπτώσεις άγγιξε το 60-100%) και η πτώση της ποιότητας πολλών ιδιωτικών σχολείων είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες που συντελούν στη φυγή μαθητών από τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια. Ειδικά για τον τελευταίο παράγοντα πρέπει να σημειωθεί πως οι σχολάρχες, μεθυσμένοι από το άκρατο κέρδος που έφερε η απελευθέρωση των διδάκτρων μετά το 2004, αποπειράθηκαν να μετατρέψουν τα σχολεία σε άντρα ανομίας. Χαρακτηριστικό είναι πως το 1/3 και πλέον των ιδιωτικών εκπαιδευτικών είναι παράνομοι, χωρίς τυπικά προσόντα. Επομένως, η ποιότητα πέφτει, οι γονείς εξαπατώνται και, εν τέλει, στέλνουν τα παιδιά τους σε ένα δημόσιο της γειτονιάς».

Ο ίδιος τονίζει πως για να αντιμετωπιστεί η κρίση αυτή, οφείλουν οι ιδιοκτήτες να αντιμετωπίσουν τα σχολεία τους όχι ως επιχείρηση αλλά ως πυρήνα παραγωγής κοινωνικού αγαθού. «Οφείλουν να στελεχώσουν τα εκπαιδευτήρια με άρτια καταρτισμένο και νόμιμο προσωπικό, το οποίο και θα αμείβουν με βάση το νόμο. Οφείλουν, επίσης, να αντιμετωπίζουν τους εκπαιδευτικούς ως συναδέλφους και συνεργάτες κι όχι ως αναλώσιμο προσωπικό εμπορικού καταστήματος, το οποίο θα μεταχειρίζονται με μεσαιωνικούς όρους εργασίας. Πρέπει, ακόμη, να μειώσουν τα δίδακτρά τους, ώστε έμπρακτα να αποδείξουν πως έχουν αντιληφθεί το νέο οικονομικό περιβάλλον και πως έχουν τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινωνίας».

Τελικά η οικονομική κρίση μπορεί να μεταβληθεί σε ευκαιρία, μπορεί να επανιδρυθεί το δημόσιο σχολείο; Είναι σαφές ότι αν δεν γίνει μια γενναία μεταρρύθμιση και μια ισχυρή ενίσχυση του δημόσιου σχολείου, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Κι αυτό, γιατί αν δεν αντιληφθεί η πολιτεία ότι η εκπαίδευση είναι δημόσιο και κοινωνικό αγαθό από όπου κι αν προσφέρεται, τίποτα δεν θα ευδοκιμήσει. Η δημόσια εκπαίδευση νοσεί όχι επειδή υπάρχει η ιδιωτική. Νοσεί επειδή υποβαθμίζεται σταθερά από διαχρονικές πολιτικές, οι οποίες την καθηλώνουν και την καθιστούν αναξιόπιστη και αναποτελεσματική. Αυτό σημαίνει ότι το δημόσιο σχολειό, που αφορά πάνω από το 90% του ελληνικού μαθητικού πληθυσμού, πρέπει να ενισχυθεί πολύπλευρα, ουσιαστικά και γενναία, ενώ το ιδιωτικό να λειτουργεί σύννομα, ελεγχόμενα και σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος. Μιλούν στην «Ε» εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς, πανεπιστημιακοί.

Φέτος θα είναι μια αρκετά δύσκολη χρονιά για τα σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά. Τα τελευταία ήδη έχουν υποστεί την κρίση είτε με τη φυγή μαθητών είτε με τη μείωση εγγραφών στις εισαγωγικές τάξεις. Τα δημόσια, από την άλλη, θα υποστούν όχι μόνον τις άμεσες συνέπειες των σκληρών οικονομικών μέτρων (μειώσεις προσλήψεων κ.ά.) αλλά και τις παρενέργειες, που με την ακολουθία του ντόμινο θα επιφέρουν σημαντικές ανατροπές μέσα στις σχολικές αίθουσες. Με άλλα λόγια, οι δραστικές μειώσεις που αναμένονται σε προσλήψεις (50% σε μόνιμους και 70% σε αναπληρωτές) θα δημιουργήσουν μια νέα πραγματικότητα, βασικά χαρακτηριστικά της οποίας θα είναι οι συγχωνεύσεις τμημάτων, οι υποχρεωτικές υπερωρίες των εκπαιδευτικών, οι μετακινήσεις από βαθμίδα σε βαθμίδα, ακόμη και από σχολείο σε σχολείο.

Παρ' όλα αυτά, θεωρείται αδύνατη η αντιμετώπιση του προβλήματος των κενών στα σχολεία, διαχρονικά άλυτο πρόβλημα. Με αριθμούς η κατάσταση έχει ως εξής:

- Από 6.000 οι μόνιμοι αναμένεται να μειωθούν σε 3.000, ενώ οι αναπληρωτές από 7.000-8.000 ενδέχεται να πέσουν σε 2.000-3.000. Το υπουργείο Παιδείας ήδη έχει ξεκινήσει μία εκ των ενόντων προσπάθεια με στόχο την επιστροφή στα σχολεία των, όχι πάνω από 6.000, αποσπασμένων (σε κεντρικές υπηρεσίες, διευθύνσεις, γραφεία εκπαίδευσης, φορείς, Ιδρύματα κ.ά.), ενώ έχει εξαγγείλει ακόμη και συγχωνεύσεις Οργανισμών (Π.Ι. με τον ΟΕΠΕΚ κ.ά.), όπως το απαιτούν άλλωστε οι αναδιαρθρώσεις των νέων πολιτικών για τη Διά Βίου Μάθηση.

Δεν αρκούν αυτά τα μέτρα, απαντούν οι εκπαιδευτικοί, παραπέμποντας στις περίπου 1.000 αποσπάσεις που ήδη έχουν γίνει, ενώ επισείουν την προσοχή στο μεγάλο κύμα αποχωρήσεων εκπαιδευτικών λόγω των σκληρών συνταξιοδοτικών μέτρων. Κάθε χρόνο δεν υπερβαίνουν τις 4.000, φέτος αναμένεται υπερδιπλασιασμός.

Το σχέδιο δράσης (ή διάσωσης) του υπουργείου Παιδείας προβλέπει:

- Συγχωνεύσεις τμημάτων με την ενεργοποίηση της διάταξης για τον αριθμό των μαθητών ανά τάξη. Αν και θεωρείται κατάκτηση η συγκράτηση του αριθμού των μαθητών κάτω από το όριο των 25, ο νόμος προβλέπει για τη δευτεροβάθμια 30 ανά τάξη, για την πρωτοβάθμια 25 συν 10% ανά τάξη. «Δεν θα αλλάξει ο νόμος», δήλωσε πρόσφατα στη Βουλή η υφυπουργός, Εύη Χριστοφιλοπούλου, αλλά μίλησε για τμήματα ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε μονάδας και έδωσε το ενδεικτικό παράδειγμα: «Ενα τμήμα πρωτοβάθμιας με 26 μαθητές, με το ισχύον όριο σπάει σε δύο τμήματα των 13 μαθητών. Σ' αυτές τις περιπτώσεις ωφελιμότερο -για το δημόσιο και το παιδαγωγικό συμφέρον- είναι το τμήμα να παραμένει ενιαίο με 26 μαθητές».

- Μετακύληση εκπαιδευτικών από βαθμίδα σε βαθμίδα, ανάλογα με τις ανάγκες (παλιά διάταξη), διπλή ανάθεση ειδικότητας, μετακινήσεις από σχολική μονάδα σε σχολική μονάδα εντός της ίδιας περιφέρειας αλλά και υποχρεωτική υπερωρία 5 ώρες την εβδομάδα, θεσμοθέτηση του «αναπληρωτή με μειωμένο ωράριο» κ.ά.

Ιδιωτικό για γερές βάσεις και επένδυση ζωής

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΖΑΧΟΠΟΥΛΟΥ*

Τα ιδιωτικά σχολεία υπερτερούν γιατί:
1) Εφαρμόζονται νέα προγράμματα που δοκιμάζονται στην πράξη και παραμένουν όσα τελεσφορούν.
2) Υπάρχει ασφάλεια στους χώρους του σχολείου και στη διακίνηση (έλεγχος για κακές παρέες, εξωσχολικούς, ναρκωτικά, βιαιότητες κ.λπ.).
3) Υπάρχει έλεγχος σε αυθαίρετες απουσίες παιδιών (καθημερινό τηλέφωνο όταν λείπουν).
4) Γίνεται καθημερινός έλεγχος στους εκπαιδευτικούς για διόρθωση τετραδίων, εργασιών και παρακολούθηση της προόδου του εκπαιδευτικού έργου.
5) Γίνεται καθημερινός έλεγχος των μαθητών εάν έχουν μελετήσει και αν έχουν εμπεδώσει την καθημερινή ύλη των μαθημάτων.
6) Γίνονται μαθήματα πέραν του αναλυτικού προγράμματος του υπουργείου Παιδείας: ηλεκτρονικοί υπολογιστές, αθλήματα, ελληνικοί χοροί, στίβος, Internet, δύο ξένες γλώσσες κ.λπ.
7) Οι εκπαιδευτικοί των ιδιωτικών είναι υψηλής στάθμης και επιμορφώνονται με συνεχείς μετεκπαιδεύσεις.
8) Τα ιδιωτικά σχολεία δουλεύουν συνεχώς, χωρίς απεργίες, καταλήψεις, χαμένες ώρες για συνελεύσεις κ.λπ.
9) Τα ποσοστά επιτυχίας των μαθητών των ιδιωτικών σχολείων στις πανελλαδικές εξετάσεις είναι σημαντικά μεγαλύτερα από αυτά των δημόσιων σχολείων.
Αυτό δεν το λένε μόνο τα ιδιωτικά σχολεία, το λέει και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Σε σχετική έρευνα οι μαθητές των ιδιωτικών σχολείων συγκεντρώνουν βαθμολογία 2 μονάδες υψηλότερη της εικοσάβαθμης κλίμακας (1-20) από αυτές που συγκεντρώνουν οι μαθητές των δημόσιων σχολείων.
* Πρόεδρος Συνδέσμου Ιδρυτών Ελληνικών Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων 

Του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΓΕΙΤΟΝΑ*
«Το καλό σχολείο αποτελεί σταθερή αξία. Και οι σταθερές αξίες αποτελούν επένδυση ζωής. Τελευταία πολλοί προφήτες προφητεύουν πως η οικονομική κρίση θα φέρει το τέλος της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Προσωπικά υποστηρίζω πως η κρίση αναδεικνύει την ποιότητα. Επομένως τα ιδιωτικά σχολεία, στα οποία η ποιότητα των εκπαιδευτικών υπηρεσιών είναι ευανάγνωστη, όχι μόνο δεν θα φτάσουν στο τέλος τους, αλλά αντίθετα θα υπερβούν κάθε προσδοκία ζήτησης. Για την αξιολόγηση του σχολείου ιδιωτικού και δημόσιου, οι γονείς χρησιμοποιούν μια σειρά κριτηρίων. Αναφέρω ενδεικτικά: παιδαγωγική έρευνα - καινοτομίες - ευελιξία προγραμμάτων, σύνδεση του σχολείου με το μέλλον, επικοινωνία - συνεργασία σχολείου - οικογένειας, ώρες διδασκαλίας ημερησίως και εβδομαδιαίως, επιμόρφωση - αμοιβές εκπαιδευτικών, επιτυχίες (Πανελλαδικές - ξένες γλώσσες - ηλεκτρονικοί υπολογιστές και σε πανεπιστήμια εξωτερικού), αθλητικές και καλλιτεχνικές διακρίσεις, συμμετοχή σε κοινωνικά προγράμματα, υλικοτεχνική υποδομή, προγράμματα παιδείας και πολιτισμού. Συμπερασματικά θα έλεγα ότι η ποιότητα αποτελεί τον αλάθητο οδηγό για την επιλογή του δημόσιου ή του ιδιωτικού Σχολείου».
* Γενικός διευθυντής των Εκπαιδευτηρίων Γείτονα
Μαργαρίτα Χωριανοπούλου, φιλόλογος
«Δεν είχα ποτέ φανταστεί ότι θα διάλεγα ένα ιδιωτικό σχολείο για τα παιδιά μου - για την ακρίβεια θα "αναγκαζόμουν" να το κάνω στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Και αυτό γιατί πίστευα και πιστεύω στο δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης ως αγαθού. Ωστόσο, το πέρασμα των παιδιών μου από το δημόσιο σχολείο, στα τρυφερά χρόνια του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού, ήταν μια μεγάλη "περιπέτεια". Η επιλογή βεβαίως ενός ιδιωτικού σχολείου δεν σημαίνει και αναίρεση των αρνητικών δεδομένων της εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Αποτελεί απλώς ένα "χρυσωμένο χάπι", συχνά αναγκαίο, μέσα σε ένα αναχρονιστικό εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτή η επιλογή δεν είναι παρά ένα "άλλοθι" για εμάς τους γονείς που προσπαθούμε, ατομικά πια, να περισώσουμε ό,τι μπορούμε».
Γιάννης Ματζάκος, φοιτητής
«Αποφοίτησα από ιδιωτικό σχολείο, το οποίο ευτυχώς δεν λειτουργεί ως επιχείρηση. Σε αυτό πήρα τις κατάλληλες βάσεις για να μπορέσω σήμερα να περάσω στο Πολυτεχνείο και να πάρω το δικό μου δρόμο στη ζωή. Εκτός από τα μαθήματα, υπήρχαν και δραστηριότητες για την ενημέρωσή μας για θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος που θα επηρέαζαν το μέλλον μας. Διοργανώναμε πολλές αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς και εκπαιδευτικά ταξίδια που διεύρυναν τους ορίζοντές μας. Πέρα από όλα αυτά όμως, υπήρξαν αναρίθμητες στιγμές γέλιου και καλής παρέας. Αν με ρωτούσαν αν θα ξαναπήγαινα σχολείο στο ίδιο περιβάλλον και με τους ίδιους συμμαθητές, θα έλεγα "ναι!"».

Η κρίση, ευκαίρια ανάκαμψης

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΠΟΜΠΑ*

Η έννοια της κρίσης στον τομέα της εκπαίδευσης δεν είναι απαραίτητα η αρνητική διαπίστωση ενός οργανωτικού πλαισίου, το οποίο διέπουν κανόνες αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας, καθιστώντας προβληματική την επιτέλεση του έργου της.

Αλλωστε, είναι σχετικά ασύνηθες φαινόμενο μια περίοδος όπου η εκπαιδευτική πραγματικότητα θα έχαιρε μιας γενικής εκτίμησης, ακόμα και όταν όλες οι άλλες συνισταμένες εξελίσσονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Τα εγγενή ζητήματα τα οποία ανακύπτουν κατά την προσέγγιση των διαφόρων πεδίων γνώσης, των ποικίλων εκφάνσεων της ανθρώπινης δημιουργίας και εμπειρίας σε ένα ρυθμιστικό περιβάλλον συμβάλλουν στην ανάδυση των βασικών εκείνων συστατικών που προκαλούν μια κατάσταση κρίσης. Πρόκειται για μια υποκινούμενη κρίση με ανταγωνιστικές δυνάμεις, οι οποίες αναπτύσσονται ανάμεσα σε μια επιβαλλόμενη λειτουργικότητα και μια αυτοφυή τάση προς υπέρβαση των ορίων με στόχο τη βελτίωση της εκπαιδευτικής πράξης, όχι με όρους προόδου αλλά διά μέσου μιας πολλαπλής συνδυαστικής δράσης σε διαρκώς νέα δεδομένα.
Αντίθετα, σε καιρούς γενικευμένης κρίσης, πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και οξυμένων προβλημάτων οι αρνητικές προοπτικές που διαγράφονται επιδρούν στη λεπτή ισορροπία που χαρακτηρίζει την εκπαιδευτική διαδικασία. Η προϊούσα αποδιοργάνωση θα μπορούσε να επιφέρει ένα καίριο πλήγμα σε μια δυναμική που δεν ορίζεται μόνο από εσωτερικές αρχές αλλά και από την πάγια πρόθεση αντιστοιχίας και αλληλεπίδρασης με τα κοινωνικά δρώμενα. Ωστόσο, ανάλογες συνθήκες υπαγορεύουν κινήσεις ικανές να αντιστρέψουν τη φορά των πραγμάτων, προτείνοντας τη δυνατότητα μιας αποδιοργανωτικής αλλά δημιουργικής πορείας, η οποία εκμεταλλευόμενη τις θετικές απόρροιες μιας ρήξης, ως συνωνυμικής απόδοσης της κρίσης, θα οδηγούσε προς μια αίσια έκβαση στο χώρο της παιδείας.
*Πανεπιστημιακός κοσμήτορας (Directeur d'UFR) της Σχολής Ρομανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Lille 3 (Γαλλία) 

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ*
«Εάν η επιστροφή ακολουθείται από το διαψευσμένο μικροαστικό ιδανικό της φαντασιακής κοινωνικής ισχύος, είναι σίγουρο ότι θα προσκομίσει και ποσοστά συμπεριφορικής αστάθειας και υφέρπουσας βίας στα ίδια τα επανερχόμενα παιδιά. Θα την ασκήσουν τα κοινωνικά, αξιολογικά στερεότυπα που κυριάρχησαν μέχρι σήμερα και που αποδομούνται. Η επιλογή του δημόσιου σχολείου είναι επάνοδος στις διαταξικές και διαπολιτισμικές συνευρέσεις, στις δύσκολες αλλά εκπαιδευτικά παραγωγικές ισορροπίες. Η λογιστική αντί της διδασκαλίας, οι μαζικές τάξεις των 30 μαθητών, η αποδυνάμωση της διδακτικής εξατομίκευσης και του στοχασμού που αυτή οργανώνει, ενδεχομένως απορυθμίσουν τα παιδαγωγικά και επικοινωνιακά ρευστά στην αίθουσα διδασκαλίας. Το σίγουρο είναι ότι θα χρειαστεί μια συλλογική υπερεπένδυση στον πιο απαξιωμένο την τελευταία δεκαετία παράγοντα: τον εκπαιδευτικό του δημόσιου σχολείου. Οι κομπασμοί, οι ενοχοποιήσεις, η μιντιακή συκοφαντία, η πολιτική αγυρτεία προς τη δημόσια εκπαίδευση θα χρειαστεί να αναστραφούν. Από την πνευματικότητα, τη διδακτική φαντασία, την ηθική του δασκάλου. Απ' ό,τι δεν πληρώνεται δηλαδή. Ο δάσκαλος γνωρίζει ότι αυτά για τα οποία δεν τον πληρώνουν, είναι ακριβώς αυτά που τον πληρούν. Το νέο, δύσκολο σχολείο εάν επανιδρυθεί έξω από τις συστημικές ακαμψίες, τον υπαλληλισμό και την πολιτική φτώχεια, μπορεί να φέρει πνευματικό πλούτο». *Ζωγράφος, επίκουρος καθηγητής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΕΦΑΝΗ*
Σε κάθε κρίση εμφιλοχωρούν σοβαροί κίνδυνοι, όπως και ευκαιρίες ανάκαμψης, αλλά τα όριά τους είναι συχνά δυσδιάκριτα και ευμετάβλητα. Εξ ου και οι παλιμβουλίες των ιθυνόντων ως προς την υιοθέτηση των κατάλληλων μέτρων. Κάθε κρίση θα μπορούσε να βρει δομικές αντιστοιχίες με ένα θεατρικό έργο: έχει την αρχή (την «έκθεση»), την έξαρση και το τέλος (τη λύση) της. Χωρίς την κατανόηση της πρώτης φάσης, βαδίζουμε στα τυφλά. Χωρίς την επίτευξη της τελευταίας, παρακολουθούμε ένα έργο με ανοιχτό τέλος και με όλα τα ενδεχόμενα να είναι πιθανά. Χωρίς όμως την εκδήλωση της δεύτερης φάσης, τα πράγματα είναι πολύ ανησυχητικά, διότι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι θα συνεχίσουν να υποβόσκουν και να απειλούν με αιφνιδιαστική κατάρρευση του σκηνικού.
Δεν είμαι σίγουρος σε ποια από τις δύο πρώτες φάσεις βρίσκεται η οικονομική κρίση της χώρας μας (στην τελευταία δεν βρίσκεται σίγουρα), αλλά όπου και αν βρίσκεται, είναι πιθανό να έχει επιπτώσεις, όχι μόνο αρνητικές, στο εκπαιδευτικό σύστημα και στις τρεις βαθμίδες του. Η κρίση είναι ένας Ιανός και πρέπει να μελετούμε και τα δύο πρόσωπά της. Θα αναφερθώ ενδεικτικά στα ακόλουθα τρία σημεία:
Α) Η ενδεχόμενη μετακίνηση μαθητών από τα ιδιωτικά στα δημόσια σχολεία μπορεί να προκαλέσει είτε τη συμφόρηση στις τάξεις και την ποιοτική έκπτωση των μαθημάτων είτε τη θεσμική ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης.
Β) Η επιστροφή των αποσπασμένων καθηγητών στις οργανικές τους θέσεις ενδέχεται είτε να ανακόψει κάποια ερευνητικά σχέδια είτε να εμπλουτίσει το διδακτικό δυναμικό των σχολείων, όχι μόνο με την κάλυψη των νέων αναγκών, αλλά και με το γνωστικό κεφάλαιο και τις εμπειρίες που οι «παλιννοστούντες» εκπαιδευτικοί θα επενδύσουν στη διδακτική πράξη.
Γ) Η έλλειψη των οικονομικών πόρων μπορεί να οδηγήσει σε άστοχους συμβιβασμούς και επιπόλαιες λύσεις (συρρίκνωσης, συγχώνευσης ή ακύρωσης), μπορεί όμως να κάνει πιεστική την ανάγκη αναδιανομής των όποιων δημοσίων δαπανών, με προσανατολισμό τις πλέον μακροπρόθεσμες και ανταποδοτικές επενδύσεις, που είναι η εκπαίδευση, η έρευνα και η παιδεία ως δημόσια αγαθά.
Στο θέατρο πρέπει να δεσπόζει το ερώτημα «ποιους θεατές θέλουμε» και στην πολιτική, το σύστοιχο ερώτημα «ποιους πολίτες θέλουμε». Η απάντηση δίνεται από τις τάξεις, τα αμφιθέατρα και τα εργαστήρια. Εάν αυτό γίνει κατανοητό, η κρίση μπορεί να μεταβληθεί σε ευκαιρία.
*Επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών - Πανεπιστήμιο Αθηνών

«Στους ιδιώτες για νεοελιτίστικες νοοτροπίες»

Του ΝΙΚΟΥ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ*

Στην Ελλάδα δεν έχουμε μέχρι σήμερα συστηματικές μελέτες και έρευνες πάνω στα κίνητρα επιλογής του ιδιωτικού σχολείου.

Τα όσα γνωρίζουμε προέρχονται από εμπειρικές αναφορές ή από τη συλλογή και την αξιολόγηση στοιχείων, πολλές φορές αντιφατικών και επιστημονικά μη αξιόπιστων και έγκυρων, αφού η γεωγραφία των ιδιωτικών σχολείων παρουσιάζει σημαντική ανομοιογένεια από καταβολής εμφάνισης και ανάπτυξής της. Ακριβώς για το λόγο αυτό δεν θα μπορούσαμε να διαμορφώσουμε μια «στεγανή» κατηγορία κινήτρων επιλογής, αφού το φαινόμενο «ιδιωτικά σχολεία» μεταλλάσσεται παράλληλα με μεταβολές στοιχείων, όπως η κοινωνική και ταξική δομή, οι μεταρρυθμίσεις και οι επιμέρους αλλαγές στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής πολιτικής, η οικονομική συγκυρία, οι νοοτροπίες και τα κοινωνικά στερεότυπα. Στην παρούσα φάση, επιχειρώντας να εντοπίσουμε βασικούς λόγους επιλογής, θα μπορούσαμε να εστιάσουμε σε κίνητρα όπως η αίσθηση του ασφαλούς σχολικού περιβάλλοντος, η φύλαξη πέραν του σχολικού ωραρίου, η ανάληψη της μετακίνησης προς και από το σχολείο, οι πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες και οι ξένες γλώσσες, ο χαμηλός έως και ανύπαρκτος αριθμός αλλοδαπών/ παλιννοστούντων μαθητών, η μη απώλεια ωρών λόγω απεργιών ή καταλήψεων. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων το ιδιωτικό σχολείο λύνει το πρόβλημα της μετακίνησης, φύλαξης και παραμονής των παιδιών σε ένα προστατευμένο περιβάλλον, κυρίως για τους γονείς που εργάζονται με φορτωμένα ωράρια. Παρ' όλο που πολλοί μιλούν για το επίπεδο σπουδών των ιδιωτικών σχολείων, οι μαθητές τους ούτε τα φροντιστήρια και τα ιδιαίτερα μαθήματα αποφεύγουν, ούτε οι πρωτιές στα ΑΕΙ ανήκουν σε αυτούς. Στα ολιγάριθμα μεγάλα ιδιωτικά σχολεία, εκτός από τα προαναφερόμενα, παίζουν ρόλο και άλλα κίνητρα τα οποία συνδέονται με παράγοντες όπως η οικογενειακή παράδοση, το περιεκτικό «πολιτισμικό περιβάλλον» του σχολείου, το κεφάλαιο των κοινωνικών και δημόσιων σχέσεων, οι προοπτικές μετά την αποφοίτηση και οι απευθείας σπουδές στο εξωτερικό, ενώ μπορείς να συναντήσεις ακόμα και «νεο-ελιτίστικες» νοοτροπίες που επιδιώκουν τη συμμετοχή σε τέτοιους χώρους για λόγους κοινωνικού γοήτρου. Δεν είναι λίγα άλλωστε τα μεγάλα σχολεία που διαφημίζουν τους αποφοίτους τους, οι οποίοι σήμερα διακρίνονται στην πολιτική, στα γράμματα και την επιχειρηματική ζωή, με στόχο να προσελκύσουν πελάτες. Σε κάθε περίπτωση όμως, εκτός από το marketing που τα ιδιωτικά σχολεία χρησιμοποιούν για την προώθηση των υπηρεσιών που παρέχουν, δομικά ευνοούνται κυρίως από τη διαχρονική υποχρηματοδότηση, υποβάθμιση και μεθοδευμένη πολιτικά απαξίωση της δημόσιας εκπαίδευσης.
*Δρ Κοινωνιολογίας, ερευνητής σε θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής

Μύθοι και αλήθειες για «δωρεάν παιδεία» και πρωτιές

του ΓΙΩΡΓΟΥ  ΚΙΟΥΣΗ

Τι σημαίνουν οι πρωτιές των αριστούχων στις πανελλαδικές, οι επιτυχίες φροντιστηρίων ή σχολείων, όταν το κόστος -οικονομικό και κοινωνικό- είναι τεράστιο: περισσότερο από 4,5 δισ. ευρώ καταβάλλουν τα ελληνικά νοικοκυριά προκειμένου να συμπληρώσουν ποιοτικά ελλείμματα της «δωρεάν παιδείας» για την κατάκτηση των ακαδημαϊκών προσόντων των νέων πολιτών.

Για όσους εκπαιδευτικούς εμπλέκονται με τη διαδικασία αυτή, είναι κοινή διαπίστωση ότι τη χρονιά αυτή περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα κριτήρια επιλογής σχολής των υποψηφίων είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που βιώνει η ελληνική κοινωνία. Στην πλειονότητά τους υποψήφιοι και γονείς, αντί να αγωνιούν για την εισαγωγή τους σε μια σχολή με βάση τις επιθυμίες και τις κλίσεις τους, διακατέχονται από προβληματισμό σχετικά με τις επαγγελματικές δυνατότητες των μελλοντικών σπουδών τους, καθώς και την απόσταση φοίτησης από το χώρο της μόνιμης κατοικίας τους.
Για τα θέματα αυτά ο Νίκος Παΐζης, Β' αντιπρόεδρος της ΟΙΕΛΕ, σημειώνει: «Πολλά χρόνια πριν (2004) η ΟΙΕΛΕ επικέντρωσε τις ερευνητικές της προσπάθειες στη "Μελέτη του συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα", επιθυμώντας να αναδείξει βασικές ποιοτικές παραμέτρους της λειτουργίας του συστήματος πρόσβασης. Με την ίδρυση του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ (2005), η συγκεκριμένη μελέτη αναδείχτηκε με έναν διαχρονικό και συστηματικότερο τρόπο, στηρίχθηκε στις επιδόσεις των υποψηφίων -ανά εξεταζόμενο μάθημα και ανά Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης-, ανέδειξε, πέρα και πάνω από τις εισροές και τα αποτελέσματα, τις υπαρκτές γεωγραφικές και κοινωνικές ανισότητες που το σύστημα υπέκρυπτε. Στα στοιχεία με τα οποία η Διεύθυνση Οργάνωσης και Διεξαγωγής των Εξετάσεων του ΥΠΕΠΘ μας τροφοδοτούσε δεν υπήρχε αναφορά στον τύπο Λυκείου αποφοίτησης του υποψηφίου (δημόσιο-ιδιωτικό), καθώς η συγκριτική αυτή αντιπαράθεση θα μπορούσε να υπερτιμήσει την προσφορά ενός εκ των δύο έναντι του άλλου και να υποτιμήσει κυρίως υπαρκτές διαφορές στον τρόπο με τον οποίο οι δύο τομείς αντιλαμβάνονται και υπηρετούν το κοινωνικό αγαθό της παιδείας.
Η κατ' έτος αναγωγή του θέματος της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε μείζον «εθνικό» ζήτημα, λόγω του ενδιαφέροντος της κοινής γνώμης, δεν έχει συμβάλει καθόλου στην ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης, αλλά αντίθετα υποστήριξε την αξιοποίηση του όποιου μέσου (θεμιτού, κάποτε και μη θεμιτού) προκειμένου να επιτευχθεί «το τελικώς ποθούμενο», δηλαδή η εισαγωγή του υποψηφίου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι ερευνητές, όμως, της εκπαιδευτικής πολιτικής οφείλουν κατ' έτος να μελετούν, ακόμα πιο συστηματικά, ακόμα πιο αναλυτικά, όλες τις παραμέτρους του εκπαιδευτικού συστήματος -φυσικά και το εκάστοτε σύστημα πρόσβασης- προκειμένου να αναδείξουν υπαρκτές παθογένειες που δεν συμβάλλουν στην προστασία βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υπαγορεύει ο συνταγματικός νομοθέτης, προκειμένου να εδραιωθεί στον τόπο μας η ισότιμη απόλαυση των κοινωνικών αγαθών, η κοινωνική δικαιοσύνη, η κοινωνική συνοχή και τελικά η ανάπτυξη και η ευημερία όλων των πολιτών, χωρίς διακρίσεις».
Ο Δημήτρης Πεπές, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης, καταθέτει το δικό του προβληματισμό την ώρα που χιλιάδες υποψήφιοι για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα καταθέτουν τα μηχανογραφικά τους δελτία. «Μετά τη μεταπολίτευση και χωρίς φυσικά να παραγνωρίζονται οι φραγμοί που επέβαλλαν το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον των υποψηφίων, παρεχόταν σε αρκετούς από αυτούς η δυνατότητα για κοινωνική και οικονομική ανέλιξη μέσω της απόκτησης ενός πτυχίου ανώτατης εκπαίδευσης. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε σταδιακά το άλλοθι για τη μετατροπή της λυκειακής βαθμίδας εκπαίδευσης σε "προπονητικό κέντρο" για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Στήθηκε έτσι ένα ατελείωτο γαϊτανάκι άνισου ανταγωνισμού μέσω "φροντιστηριακών μαθημάτων" για τις πανελλαδικές εξετάσεις, στο οποίο γονείς από χαμηλά και μεσαία οικονομικά στρώματα κατέθεταν το οικονομικό τους υστέρημα.
Οσο πιο πολλά σε αριθμό και αντίτιμο φροντιστήρια έκανε κάποιος μαθητής τόσο μεγάλωναν οι πιθανότητες επιτυχίας για μια μελλοντική επαγγελματική και κοινωνική του ανέλιξη. Αυτονόητα επρόκειτο για ένα μηχανισμό που, παρά τις εξαιρέσεις, δεν οδηγούσε σε άρση των κοινωνικών ανισοτήτων των υποψηφίων αλλά στη διατήρηση και διεύρυνσή τους. Ο ισχυρισμός ότι η λεγομένη "παραπαιδεία" οφείλεται αποκλειστικά στην ανεπάρκεια του ελληνικού δημόσιου σχολείου καταρρίπτεται από την ένταση με την οποία εμφανίζεται το φαινόμενο στους μαθητές των "καλών" ιδιωτικών σχολείων».
Ο ίδιος εκτιμά πως για τα επόμενα χρόνια οι απαιτήσεις του ΔΝΤ για φθηνό επιστημονικό και εργατικό δυναμικό, βασισμένο κυρίως σε δεξιότητες, και η αντιμετώπιση από το Μνημόνιο του αγαθού της παιδείας ως εμπορεύσιμου προϊόντος, θα έχουν αποτέλεσμα τη μείωση της μεσαίας τάξης, τον περιορισμό του δικαιώματος της μεταδευτεροβάθμιας μόρφωσης, την αποδέσμευση πτυχίου - επαγγέλματος και τα αυξημένα δίδακτρα σπουδών.
«Πρόκειται για ένα αβέβαιο μέλλον εργασιακής, οικονομικής και κοινωνικής ανασφάλειας που ήδη οδηγεί χιλιάδες φοιτητές να εγκαταλείπουν τις σπουδές τους. Την ίδια στιγμή βέβαια για τους "έχοντες" τη δυνατότητα του ΙΒ οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές. Υπό τις συνθήκες αυτές ο εκπαιδευτικός κόσμος οφείλει να "εκμεταλλευτεί" τις αρνητικές επιπτώσεις αυτής της οικονομικής κρίσης και να απαντήσει πολιτικά αναδεικνύοντας την κοινωνική διάσταση της εκπαιδευτικής λειτουργίας και στηλιτεύοντας τον ανταγωνισμό που οδηγεί στην "εμπορευματοποίηση" της γνώσης. Οφείλει απορρίπτοντας τον σημερινό εξεταστικοκεντρικό ρόλο του Λυκείου, να απαιτήσει την άμεση καθιέρωση της υποχρεωτικότητας για ολόκληρη τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με ενίσχυση του τεχνολογικού της τομέα.
Η πολιτεία (χωρίς φυσικά να αποσυνδέει τη δευτεροβάθμια από την τριτοβάθμια εκπαίδευση) πρέπει να αποδεσμεύσει το σύστημα εξετάσεων εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από το Λύκειο, ενισχύοντας παράλληλα μορφωτικά και παιδαγωγικά την εκπαιδευτική πράξη σε αυτό».

Δημόσιο για κοινωνικοποίηση

Του ΑΡΓΥΡΗ ΚΥΡΙΔΗ*

«Η ιδιωτική εκπαίδευση συνιστά μια παραπληρωματική εκπαιδευτική λειτουργία, η οποία, παραδοσιακά και πολλές φορές κατ' ευφημισμόν, στοχεύει στο να καλύψει εκπαιδευτικές ή άλλες κοινωνικού περιεχομένου απαιτήσεις των οικογενειών.

Κάποιος απευθύνεται στην ιδιωτική εκπαίδευση όταν θεωρεί ότι η δημόσια δεν ικανοποιεί τις εκπαιδευτικές ή τις κοινωνικές ανάγκες των παιδιών του ή όταν θεωρεί ότι η ιδιωτική εκπαίδευση μπορεί να συνεισφέρει με αποτελεσματικότερο τρόπο στην ακαδημαϊκή και κοινωνική πρόοδο των παιδιών του, ακόμα και όταν θεωρεί ότι η δημόσια εκπαίδευση λειτουργεί σωστά.
Προσωπικά, έχω εμπιστοσύνη στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και στον τρόπο λειτουργίας των ελληνικών σχολείων και των πανεπιστημίων, όπως έχω εμπιστοσύνη στο εκπαιδευτικό προσωπικό κάθε βαθμίδας της δημόσιας εκπαίδευσης. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, δομικά, είναι δημοκρατικό -περισσότερο δημοκρατικό από εκπαιδευτικά συστήματα άλλων πιο «προηγμένων» χωρών- και τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι διαφυλάττει μέχρι ένα βαθμό -και πάλι συγκριτικά με άλλες χώρες- την ισότητα ευκαιριών.
Η δημόσια εκπαίδευση συνιστά κοινωνική παροχή κάθε υγιούς πολιτείας και οφείλει να είναι αυτή που οι πολίτες δικαιούνται. Είναι μέγα κοινωνικό και πολιτικό λάθος να εξαναγκάζει μια πολιτεία τους πολίτες της να στρέφονται προς ιδιωτικούς φορείς, όταν το ίδιο το κράτος δεν είναι σε θέση να τους παράσχει τις δημόσιες υπηρεσίες που δικαιούνται, ή να εξαναγκάζει τους πολίτες να στρέφονται σε συμπληρωματικές δράσεις - εξασφαλίσεις που προκαλούν σημαντική αύξηση των οικογενειακών δαπανών (φροντιστήρια, συμπληρωματική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη). Οι κρατικές ευθύνες και υποχρεώσεις κατ' αυτόν τον τρόπο μετουσιώνονται σε ατομικές και οικογενειακές ευθύνες και υποχρεώσεις. Είναι σημαντικό λάθος και ανευθυνότητα για μια συντεταγμένη κοινωνία να μεταλλάσσει τη δημόσια συλλογική ευθύνη σε ατομική».
* Αναπληρωτής καθηγητής της Κοινωνιολογίας του Σχολείου και της Εκπαιδευτικής Πράξης στο Παιδαγωγικό Φλώρινας
Αρετή Κυπραίου, ψυχολόγος, μητέρα
«Ο βασικότερος λόγος για τον οποίο επέλεξα τα δυο παιδιά μου να πηγαίνουν στο δημόσιο σχολείο της γειτονιάς τους είναι η κοινωνικοποίηση. Για τα παιδιά είναι πολύ σημαντικό να έχουν φίλους τους οποίους να τους βλέπουν και εκτός σχολείου, ειδικά μεγαλώνοντας, και αυτό είναι κάτι που επιτυγχάνεται εύκολα μόνο αν τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο κοντά στο σπίτι τους. Επίσης, πιστεύω ότι το πόσα θα μάθει ένα παιδί εξαρτάται από το ίδιο αλλά και από τον εκάστοτε δάσκαλο, τα προσόντα του οποίου όμως δεν έχουν να κάνουν με το αν εργάζεται σε ιδιωτικό ή δημόσιο σχολείο. Σαφώς και δεν παραγνωρίζω τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει κάποιο παιδί φοιτώντας σε ένα καλό ιδιωτικό σχολείο και τα οποία πιθανόν να είναι πολλά, αλλά δεν θεωρώ ότι συγκρίνοντάς τα με αυτά ενός δημοσίου είναι σημαντικότερα».
Γιώργος Πλασσάρας, δημόσιος υπάλληλος
«Είναι γενικά παραδεκτό πως το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας βιώνει κι αυτό τη δική του κρίση. Ωστόσο, επέλεξα το δημόσιο σχολείο στο Ξυλόκαστρο Κορινθίας ως μαθητής, αφού τόσο η δωρεάν παροχή βιβλίων και εκπαίδευσης, όσο και η χαλαρότητα που επικρατούσε στο περιβάλλον, έδιναν το δικαίωμα της προσωπικής επιλογής στο μαθητή να διαβάσει και να επιλέξει ο ίδιος την επαγγελματική του πορεία, χωρίς να του ασκείται ιδιαίτερη πίεση από το σχολείο. Επίσης, γνωρίζοντας πως το σχολείο αποτελεί από τους πιο σημαντικούς φορείς κοινωνικοποίησης, θεωρώ σημαντικό πως άτομα που επιλέγουν το δημόσιο σχολείο γνωρίζουν την πραγματικότητα όλων των κοινωνικών στρωμάτων, μιας και συναναστρέφονται με παιδιά από διαφορετική οικονομική κατάσταση».
Μαρία Μπούζα, φετινή επιτυχούσα σε Α.Ε.Ι.
«Πέτυχα την επικείμενη είσοδό μου στο πανεπιστήμιο όντας απόφοιτη δημόσιου σχολείου στον Ασπρόπυργο το οποίο λειτουργεί κανονικά! Δεν είναι απλά κτήρια με ανθρώπους που μπαινοβγαίνουν γιατί δεν έχουν τι άλλο να κάνουν. Οι καθηγητές έχουν όρεξη να διδάξουν τα παιδιά, ενδιαφέρονται για τη βελτίωση και την επιτυχία του καθενός ξεχωριστά, ενώ ταυτόχρονα και οι μαθητές φροντίζουν μέσα στην τάξη να γίνεται δουλειά και όχι χαβαλές. Σίγουρα υπάρχουν και μειονεκτήματα, όπως η έλλειψη υποδομών και η ύπαρξη της παραπαιδείας που αποτελούν πληγές για το δημόσιο σχολείο. Η τελευταία όμως λειτουργεί ως συμπλήρωμα και όχι ως κύρια πηγή εκπαίδευσης. Ετσι, όπως μπορείτε να διακρίνετε, το δημόσιο σχολείο είναι ανοιχτό να προσφέρει γνώσεις αλλά και παιδεία. Αυτήν την αξιόλογη προσπάθειά του πρέπει να αξιοποιήσει η εκάστοτε κυβέρνηση προσφέροντας περισσότερα κονδύλια για την εκπαίδευση και δείχνοντας περισσότερο ενδιαφέρον για την επίλυση των προβλημάτων της».

Ο πονοκέφαλος της μετάβασης

Της ΕΦΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ*

«Η μετάβαση ενός μαθητή από το ιδιωτικό σχολείο στο δημόσιο, για λόγους οικονομικούς, είναι πιθανόν να του δημιουργήσει συναισθήματα άγχους και ανασφάλειας.

Αν και η επιλογή φοίτησης σε ιδιωτικό σχολείο ήταν απόφαση των γονέων του μαθητή, για λόγους που δεν σχετίζονται πάντα με την οικονομική ευμάρεια της οικογένειας ωστόσο, ο μαθητής έχει δομήσει συγκεκριμένες αναπαραστάσεις όσον αφορά την ταυτότητά του και τον διαφορετικό τρόπο που εκπαιδεύεται σε σχέση με τους μαθητές ενός δημόσιου σχολείου (π.χ. κτιριακές εγκαταστάσεις, τρόπος μεταφοράς). Κατά τη μετάβασή του λοιπόν από το ιδιωτικό στο δημόσιο σχολείο, ο μαθητής βιώνει μια κρίση που δάσκαλοι και γονείς πρέπει να διαχειριστούν με κατανόηση και ψυχραιμία. Οι δάσκαλοι του δημόσιου σχολείου είναι αρκετά εξοικειωμένοι με την υποδοχή νέων μαθητών. Γνωρίζουν τον τρόπο να κάνουν το μαθητή να νιώσει ευπρόσδεκτος και να συνεργαστεί με τα άλλα παιδιά.
Οι γονείς που πιθανότατα βιώνουν τα ίδια συναισθήματα, καλό είναι να:
(α) κάνουν μια ειλικρινή συζήτηση με το παιδί για τους λόγους της σχολικής αλλαγής,
(β) το αφήσουν να γνωριστεί με τους αυριανούς συμμαθητές του σε χώρους παιχνιδιού της γειτονιάς,
(γ) επισκεφτούν τους χώρους του σχολείου και να γνωριστούν με τους εκπαιδευτικούς και
(δ) ενθαρρύνουν τη συμμετοχή του παιδιού στις εξωσχολικές δραστηριότητες του σχολείου».
* Σχολική σύμβουλος πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης

Tο παγκόσμιο δράμα

Η παγκοσμιοποίηση είναι ένα πλέγμα αποτελούμενο από την οικονομία, πολιτική, περιβάλλον, πολιτισμό, πληροφορική κτλ
Στο άκουσμα της είναι μία λέξη φανταστική, μία λέξη που δημιουργεί μεγάλες ελπίδες στους ανθρώπους, ότι η παγκοσμιοποίηση θα τους λύσει τα τεράστια προβλήματα της ανεργίας, της φτώχειας, της καταστροφής του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα μετά τις 11 του Σεπτέμβρη 2001 της αυξανόμενης τρομοκρατίας. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;

 Όπως αποδείχτηκε, η παγκοσμιοποίηση είναι η μαύρη τρύπα που καταπίνει τις κοινωνίες των χαρακτηριζόμενων υποανάπτυκτων και οικονομικά αδύναμων χωρών. Με λίγα λόγια είναι η συμμαχία των μεγάλων τραστ της βιομηχανίας, του εμπορίου και των χρηματαγορών των ΗΠΑ και της Ε.Ε, η νέα τάξη πραγμάτων, όπως αυτοί την ονομάζουν. Eίναι οι ακρίδες του καπιταλισμού ( έτσι τους χαρακτήρισε o κ. Müntefering (Μίντεφερινγκ), ένας Γερμανός σοσιαλδημοκράτης πολιτικός (SPD). Η παγκοσμιοποίηση είναι ένα πολιτικό-οικονομικό σύστημα που στο πέρασμά του ισοπεδώνει τα πάντα, αυξάνει την ανεργία και τη φτώχεια, μεγαλώνει την καταστροφή του περιβάλλοντος και προωθεί την τρομοκρατία, όταν το ίδιο γίνεται τρομοκράτης. Μία εβδομάδα μετά από την επίθεση στους πύργους της Ν. Υόρκης το γερμανικό περιοδικό (Der Spiegel - Ο Σπήγκελ) έγραψε ένα άρθρο με τον τίτλο: Η παγκοσμιοποίηση είναι ο καθημερινός τρομοκράτης. Πριν από λίγα χρόνια, όταν ο (Bush) Μπους στις ΗΠΑ απειλούσε το Ιράκ με πόλεμο, ήταν πολλοί οι πολιτικοί στην Ευρώπη που είχαν δηλώσει, ότι είναι μεγάλο λάθος, η τρομοκρατία να αντιμετωπίζεται με τρομοκρατία.
Σήμερα έχει καθαρά αποδειχτεί, ότι η παγκοσμιοποίηση αχρηστεύει τις τοπικές διοικήσεις δημιουργώντας μία απρόσωπη γραφειοκρατία που κάνει τις κυβερνήσεις ανίκανες να εφαρμόσουν τα προγράμματά τους σε τοπικό επίπεδο. Μία μονόπλευρη ανάπτυξη με πάρα-πολλούς χαμένους και λίγους κερδισμένους. Να τονίσουμε, ότι οι συνεργαζόμενοι οργανισμοί ΙWF(διεθνές νομισματικό ταμείο), WTO (οργανισμός διεθνούς εμπορίου που ιδρύθηκε το 1995, σε αντικατάσταση του GATT) και η Διεθνής Τράπεζα παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην υποτιθέμενη ανάπτυξη των ονομαζόμενων υποανάπτυκτων χωρών και όλων αυτών των χωρών που συντηρούνται από δάνεια, όπως σήμερα συμβαίνει και με τη δική μας πατρίδα. Οι μισθοφόροι αυτών των τριών οικονομικών οργανισμών παρουσιάζονται σαν πυροσβέστες του διεθνούς οικονομικού συστήματος. Πλην όμως αυτό δεν τους εμποδίζει σε καμία περίπτωση να γίνονται και εμπρηστές.
Ο γνωστός Rivlin (Ρίβλιν) στο πρελούντιο του Michel Kertzman (Μιτσέλ Κέρτσμαν), ενός σημαντικού γνώστη των εθίμων και συνηθειών της βορειοαμερικανικής ολιγαρχίας, έδωσε το σύνθημα: ...Φάγε ή πέθανε, σκότωσε για να μη σε σκοτώσουν..., Αυτό σήμερα είναι η επικρατούσα συναλλαγή. Όποιος κυριαρχεί στις αγορές, εξοντώνει τους ανταγωνιστές του. Στο λεξιλόγιό του έχει πάντα τη σφραγίδα του πολέμου και της καταστροφής. Όλες οι μεγάλες High – Tech επιχειρήσεις κατάφεραν να γίνουν τεράστιες, διοικούμενες από ψυχρούς δολοφόνους. Για να ανεβεί κανείς σ' αυτά τα ύψη, πρέπει να είναι ένας τέλειος καρχαρίας (Μιτσέλ Κέρτσμαν).
  Από τη στιγμή λοιπόν που αυτοί οι οργανισμοί δανείζουν χρήματα αυτόματα επιβάλλουν και τους όρους τους, δηλαδή πώς και πού αυτά θα διατεθούν, ώστε να εξασφαλίσουν την είσπραξη των τόκων, αλλά και την επιστροφή του κεφαλαίου που δάνεισαν, βέβαια σε δολάρια . Πρακτικά, αυτή είναι μία ωραία μέθοδος να ελέγχουν και να συγκυβερνούν τη δανειολήπτρια χώρα. Για να εξοφληθεί το δάνειο είναι απαραίτητο να επενδυθεί αυτό στη βιομηχανική ανάπτυξη και σε επιχειρήσεις οι οποίες θα γίνουν ανταγωνιστικές στη διεθνή αγορά. Βέβαια ελάχιστες φορές συμβαίνει αυτό. Οι εμπειρίες απέδειξαν ότι το 20 – 25% τού δανείου πηγαίνει σε μίζες, κοινώς λαδώματα, στους πολιτικούς και διοικητικούς υπαλλήλους. Ένα άλλο μέρος των χρημάτων επενδύεται σε πολυτελή καταναλωτικά αγαθά και σε μεγάλα έργα που δεν αποδίδουν κανένα κέρδος στην οικονομία της χώρας. Τέλος, ένα μεγάλο τμήμα του δανείου πηγαίνει σε εξοπλισμούς, μέσω των οποίων η άρχουσα τάξη να μπορεί σε οποιαδήποτε στιγμή ακαριαίως ν' αντιμετωπίσει μία ενδεχόμενη εξέγερση του Λαού. Η ανάπτυξη στη χώρα είναι μηδενική με αποτέλεσμα αυτή να πρέπει να δανειστεί πάλι για να ξεπληρώσει το παλιό δάνειο κ.ο.κ. Δηλαδή ένας φαύλος κύκλος. Με αυτό το σύστημα οι τρεις σύμμαχοι: η Διεθνής Τράπεζα, το ΔΝΤ και ο Οργανισμός διεθνούς εμπορίου WTO κυριαρχούν και εκμεταλλεύονται τα φυσικά αποθέματα της χώρας που δανείζουν, ένα είδος αποικιοκράτησης.
Οι παραπάνω τρεις οργανισμοί ισχυρίζονται, ότι δεν αντιπροσωπεύουν καμία πολιτική ιδεολογία. Αυτό είναι ένα μεγάλο ψέμα. Στην πραγματικότητα αυτοί είναι το μακρύ χέρι των υπηρεσιών των υπουργείων οικονομικών και εξωτερικών των ΗΠΑ. Η εξάρτηση αυτή διαπιστώθηκε όταν το φθινόπωρο 2001 η Ουάσιγκτον κύρηξε τον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας. αλλά και εναντίον του Αφγανιστάν
Ένας Άγγλος ρεπόρτερ είχε τότε γράψει: Το ΔΝΤ και η Διεθνής Τράπεζα είναι παραρτήματα του αμερικάνικου αντιτρομοκρατικού οπλοστασίου. Οι ΗΠΑ δε χάνουν χρόνο να αποζημιώνουν τους συμμάχους τους ανάλογα, όπως π.χ συνέβει με το Πακιστάν. Στα τέλη του Σεπτέμβρη 2001 το διεθνές νομισματικό ταμείο ΔΝΤ, πήρε την εντολή από του υπουργείο οικονομικών να χορηγήσει 135 εκατ. Δολάρια στη στρατιωτική κυβέρνηση του Πακιστάν, ταυτόχρονα η Ουάσιγκτον έλυσε το εμπάρκο που είχε επιβληθεί το 1998 σ' αυτή τη χώρα, ένεκα των δοκιμών της Α-βόμβας.
Στο φάκελλο Πακιστάν, όπως τον παρουσιάζει ο τότε αρμόδιος για το ΔΝΤ Conny Lotze ( Κόννυ Λότσε), αναφέρονται τα εξής: Χορηγήσαμε στις 23 του Σεπτεμβρη μία οικονομικη βοήθεια 596 εκ. Δολάρια. Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε μείναμε ικανοποιημένοι από τις μεταρυθμίσεις που επραγματοποίησε η στρατιωτική κυβέρνηση του Ισλαμαμπάντ. Η πραγματική όμως βοήθεια που χορηγήθηκε στη στρατιωτική κυβέρνηση ήταν 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια, ταυτόχρονα εξοφλήθηκε, με διάφορους τρόπους , το εξωτερικό χρέος της χώρας το οποίο ανήρχετο 37 δισεκατομύρια δολάρια
Μη ξεχνάμε, ότι ήταν η εποχή που η Ουάσικτον, ετοιμαζόταν να επεμβεί στρατιωτικά στο Αφγανιστάν και είχε ανάγκη τη συνεργασία του γειτονικού Πακιστάν. Εκτός αυτού οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, (CIA) συνεργάζονται στενά με αυτές της στρατιωτικής κυβέρνησης του Πακιστάν (ISI).
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Hugo Chaves (Ούγκο Τσάβες), ο οποίος το Δεκέμβρίο 2007 χαρακτήρισε δημόσια τον πρόεδρο τω ΗΠΑ Georg Bush (Μπους) γάιδαρο και μέθυσο, και την υπουργό εξωτερικών Gondoleezza Rice (Γκονδολέσα Ράϊς), ερμαφρόδιτη, σε μία ομιλία του στο πανεπιστήμιο της Βραζιλίας είχε αναφέρει: ... Εσείς οι άρχοντες με τις βίλλες και τις αυτοκρατορίες κλεισμένες στα ψηλά τείχη, με τους οπλισμένους φύλακες που προστατεύουν τα κάστρα σας, εσείς οι αριστοκράτες και εσείς της μεσαίας τάξης, τι θα κάνετε όταν οι μεγάλες μάζες των ξεριζωμένων, των απαλοτριωμένων, και καταραμένων έρθουν εναντίων σας; Πείτε μου τι θα κάνετε; Τα πρώτα σημάδια φαίνονται ήδη τον ορίζοντα...
Σε μία τελευταία στατιστική των Ηνωμένων Εθνών διαβάζουμε, ότι από τα 6,5 δισεκ. ανθρώπων σ' αυτόν τον πλανήτη, το 1/3 ζει μόνο με 1 δολάριο την ημέρα, δηλαδή κάτω από τα όρια της φτώχειας. Σύμφωνα με το ρυθμό της παγκοσμιοποίησης, όπως οι τεχνοκράτες την φαντάζονται, στις επόμενες δεκαετίες υπολογίζεται, θα προστεθουν στους πεινασμένους ακόμα ένα δισεκατομύριο άνθρωποι
 Σίγουρα μία ημέρα αυτές οι μάζες θα απαιτήσουν αυτά που οι ακρίδες του καπιταλισμού καθε μέρα τους κλέβουν. Σύμφωνα με τη στατιστική των Ηνωμένων Εθνών, κάθε επτά δευτερόλεπτα, κάπου στον κόσμο, πεθαίνει ένα παιδί κάτω των 10 ετών από την πείνα και το ακατάλληλο πόσιμο νερό και 850 εκατομμύρια άνθρωποι είναι τα θύματα μιας διαρκούς κατάστασης ασιτίας
Απέναντι στους ολίγους που δε γνωρίζουν τον πλούτο που κατέχουν στέκονται εκατομμύρια θύματα της πείνας, των επιδημιών, των διαλυμένων οικογενειών. Στο κέντρο της νέας τάξης πραγμάτων βρίσκονται τα νέα αφεντικά του κόσμου, οι κυνηγοί του παγκόσμιου καπιταλισμού, οι βαρώνοι των πολυεθνικών, της βιομηχανίας, του εμπορίου και οι κερδοσκόποι των χρηματαγορών
Το αόρατο χέρι μιας παγκοσμιοποιμένης αγοράς, δεν καταστρέφει μόνο τις ανθρώπινες κοινωνίες, και τη φύση, αλλά αποφασίζει ποιος θα πρέπει να πεθάνει και ποιος να ζήσει.

Πηγή: Ομογενειακή Εφημερίδα  Ταχυδρόμος  http://www.tachydromos.com

Σχετικά με τον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ...

 Ο "ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ"είναι ομογενειακή εφημερίδα, με έδρα τη χώρα με το μεγαλύτερο ελληνικό ομογενειακό πληθυσμό στην Ευρώπη, και η μοναδική με παγγερμανική εμβέλεια.
Απευθύνεται στους 362.000 Έλληνες ομογενείς (συγκεκριμένα στην Γερμανία υπάρχουν 93.000 νοικοκυριά) στους 500 περίπου εθνικοτοπικούς Συλλόγους και Οργανώσεις, στις 145 Ελληνικές Κοινότητες, σε όλες τις πρεσβείες, τα προξενεία και τις Ομοσπονδίες, στις ενορίες των ελληνικών εκκλησιών, στις χιλιάδες μικρές και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις (εστιατόρια, καταστήματα χονδρικής και λιανικής πώλησης, καφετέριες), γραφεία ταξιδιών καθώς και τουριστικές, μεταφορικές και μεσιτικές εταιρίες.
Αποστέλλονται 20.000 αντίτυπα κυρίως στη γερμανική επικράτεια ενώ στον ελλαδικό χώρο ο «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» φτάνει σε πλήθος ελληνικών επιχειρήσεων και εταιριών, σε όλα τα Υπουργεία και σε πολλούς Οργανισμούς, παράλληλα με την εύχρηστη και μόνιμη παρουσία της εφημερίδας στο διαδίκτυο: www.tachydromos.com (μια ιστοσελίδα με μεγάλη επισκεψιμότητα στον σκοπό της άμεσης ενημέρωσης.
Η οργανωμένη ομάδα δημοσιογράφων (αρθρογράφων, πολιτικών οικονομικών και αθλητικών αναλυτών) από τον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό χώρο εγγυάται τη σωστή, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση μιας πραγματικής ελευθεροτυπίας.
Έχει επιλεχθεί να τυπώνεται στο τυπογραφείο "Druck und Verlagshaus Frankfurt a.M.", για να πετύχει το καλύτερο στην αισθητική και την ποιότητα και μ΄ αυτά τα προτερήματα να ανταποκριθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην εμπιστοσύνη που του δείχνετε προβάλλοντας την εταιρία σας

...επιπλέον

Στην καρδιά κάθε έκδοσης, το πολυσέλιδο Ένθετο στην γερμανική γλώσσα περιλαμβάνει και συντακτική ύλη του Γερμανοελληνικού συνδέσμου ( DHW ) του οποίου τα 250 και πλέον δικά του μέλη-γερμανικές εταιρίες είναι και παραλήπτες της εφημερίδας
πράγμα που σημαίνει ότι ο «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» διευρύνει ολοένα περισσότερο το εξειδικευμένο αναγνωστικό κοινό του καθώς όχι μόνο δεν εγκατέλειψε ποτέ τους αρχικούς του στόχους αλλά κινούμενος με σαφήνεια και αποτελεσματικότητα στην κατάκτησή τους περνά κάθε φορά σε νέους, συνεχώς υψηλότερους.
Από τον Ιανουάριο 2005 σε συγκεκριμένο χώρο της εφημερίδας η Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων της Γερμανίας (ΟΕΚ) απευθύνεται πλέον με τα θέματά της μέσα από τις σελίδες του «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ» στις 145 ελληνικές κοινότητες και γενικά στον ελληνισμό της Γερμανίας.
Ο «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» με την ύλη και τη δομή του απευθύνεται παράλληλα με τους κλασσικούς αναγνώστες του και σε ένα κοινό που αναζητά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας:
οι σελίδες του σας δίνουν τη δυνατότητα να επικοινωνήσετε μαζί του!
Η συγκροτημένη και σταθερή παρουσία του μέσα στα σπίτια που κατοικούν έλληνες ομογενείς και στους χώρους δουλειάς ιδιωτών επαγγελματιών και επιχειρηματιών καθιστά τον «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ» αφορμή που γίνεται κατάλληλο εργαλείο για τον πιο πετυχημένο φορέα στην έντυπη διαφήμιση μιας εξαιρετικά δυναμικής αγοράς. μέσα από τις σελίδες του.

Σαν χάρτινοι πύργοι

Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ (spapa@enet.gr), Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Πόλεις πραγματικές ή επινοημένες, πόλεις ονειρικές και πόλεις-φαντάσματα, πόλεις ως αυθύπαρκτες οντότητες, πόλεις που λειτουργούν απλώς σαν ντεκόρ... Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκαν τα κόμικς, η πόλη υπήρξε από τα πιο αγαπημένα μοτίβα των σχεδιαστών. Τι είδους «χάρτινες» ουτοπίες προέκυψαν από αυτήν την ανεξάντλητη, όπως αποδείχτηκε, πηγή έμπνευσης; Και πώς μπόλιασαν οι κομίστες τη φαντασία των αρχιτεκτόνων;

  ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΤΑΝΙΝΟ ΛΙΜΠΕΡΑΤΟΡΕ  Αυτό είναι το θέμα της έκθεσης «Αρχιτεκτονική και κόμικς» που φιλοξενείται έως τα τέλη Νοεμβρίου στο Παλέ ντε Σαγιό του Παρισιού. Μια έκθεση όπου σκίτσα κορυφαίων δημιουργών του είδους -από τον Γουίνσορ ΜακΚέι και τον Γουίλ Αϊσνερ έως τον Μοέμπιους και τον Ενκι Μπιλάλ, κι από τον Ερζέ έως τον Ριάντ Σατούφ ή τον Ζιρό Τανιγκούσι- αντιπαρατίθενται με αρχιτεκτονικές μακέτες που έμειναν στα χαρτιά των Χερζόγκ και Ντε Μουνιόν, Ρεμ Κούλχας, Αλντο Ρόσι ή Ζαν Νουβέλ, επιφυλάσσοντας ένα πρωτότυπο ταξίδι στο χώρο και το χρόνο, ιδιαίτερα διαφωτιστικό για την εξέλιξη των κόμικς από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τις μέρες μας.

Ο μικρός Νέμο

Οσες διαφορές κι αν υπάρχουν ανάμεσα στις δυο τέχνες, από την κοινωνική αποστολή τους έως την απήχησή τους στο πλατύ κοινό, «οι κομίστες και οι αρχιτέκτονες είναι, πάνω απ' όλα, οραματιστές», δηλώνουν οι επιμελητές της διοργάνωσης Ζαν Μαρκ Τεβενέ (πρώην διευθυντής του Φεστιβάλ της Αγκουλέμ) και Φρανσίς Ραμπέρ (διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής). Δύο χρόνια χρειάστηκαν οι παραπάνω για να καταλήξουν στα 350 έργα που παρουσιάζονται -σχέδια, μακέτες, εξώφυλλα περιοδικών, βίντεο, φωτογραφίες- με την υπογραφή 150 συνολικά καλλιτεχνών. Κι ανάμεσά τους, θα συναντήσουμε τον ελληνικής καταγωγής και γαλουχημένο καλλιτεχνικά στις Βρυξέλλες, Ιλάν Μανουάχ, ως εκπρόσωπο μιας νέας γενιάς σχεδιαστών που εισηγούνται πειραματικές μορφές αφήγησης.

Το πρώτο πράγμα που αντικρίζει κανείς μπαίνοντας στο Παλέ ντε Σαγιό είναι μια μνημειακών διαστάσεων μακέτα του Μικρού Νέμο με τις πιτζαμούλες του, του ήρωα που δημιούργησε ο μάστορας του είδους Γουίνσορ ΜακΚέι εν έτει 1905. Μια σημαδιακή χρονιά για τα κόμικς, καθώς πρώτη φορά εξερευνούνταν οι δυνατότητες όχι του κάθε καρέ χωριστά, αλλά της σελίδας στο σύνολό της, με αποτέλεσμα την αναβάθμισή της από απλό πλαίσιο σε δυναμικό πεδίο εικόνων.

Εικονογραφώντας τις νυχτερινές περιπλανήσεις του Μικρού Νέμο, ο ΜακΚέι δεν εξόρκιζε απλώς τους προσωπικούς του δαίμονες, αλλά έπλαθε και τον εκθαμβωτικό κόσμο της «Ονειροχώρας», έχοντας ως πρότυπα τις μητροπόλεις που θέριευαν γύρω του και τον σαγήνευαν: το Σικάγο, το Σινσινάτι, το Ντιτρόιτ και φυσικά η γενέτειρά του Νέα Υόρκη. Ενα σύμπαν που έμελλε να στοιχειώσει το φαντασιακό πολλών ομοτεχνών του αλλά και αρχιτεκτόνων όπως ο Μις βαν ντε Ροέ.

Αναπόφευκτα η Νέα Υόρκη κρατά πρωταγωνιστικό ρόλο στην έκθεση, μιας και από τα κυριακάτικα ένθετα των εφημερίδων της ξεκίνησε η ιστορία της ένατης τέχνης. Οσο πιο δημοφιλή όμως γίνονταν τα κόμικς κι όσο περισσότερο ανοίγονταν στις ξένες αγορές, τόσο πιο επιτακτική φάνηκε η ανάγκη στους σχεδιαστές να μην απεικονίζουν με απόλυτη πιστότητα τις πόλεις τους. Εξ ου και η δημιουργία «νέων» πόλεων ως βασίλεια σουπερ-ηρώων, όπως η Gotham City του Μπάτμαν και η Μετρόπολις του Σούπερμαν, για να σταθούμε στις πιο εμβληματικές. Πέρα από την αμερικανική μητρόπολη, ανάλογη έμφαση δίνεται και στο Τόκιο, με σκίτσα μεταξύ άλλων των Ταρντί, Ντιπουί-Μπερμπεγιάν, Οσάμου Τετζούκα και Τανιγκούσι.

Μετά την ψυχαγωγική περίοδο 1930-1950, τα κόμικς που αναδύθηκαν στα χρόνια του '60, και υπό την επέλαση της ποπ αρτ, απευθύνονταν και σε ενήλικες πλέον, έχοντας υιοθετήσει ένα τολμηρό, αντεργκράουντ ύφος και μια θεματολογία που αντικατόπτριζε τις πολιτικές και ιδεολογικές ανησυχίες της εποχής. Δεν έλειψαν και οι αρχιτέκτονες τότε που, εμφορούμενοι από την αισιοδοξία που είχε φέρει η κατάκτηση του Διαστήματος, άπλωναν στα χαρτιά τους σχέδια για πόλεις υποθαλάσσιες, εναέριες ή μετακινούμενες, «ταιριαστές» σ' έναν κόσμο όπου όλα μοιάζουν δυνατά. Το ίδιο πνεύμα θα διαπεράσει και το έργο του βέλγου σχεδιαστή Φρανσουά Σούιτεν, ο οποίος θεωρείται ο κατεξοχήν εισηγητής της αρχιτεκτονικής στα κόμικς (βλ. «Σκοτεινές πόλεις»), αλλά και του Μοέμπιους, που συνέβαλε αργότερα στα σκηνικά της ταινίας «Το πέμπτο στοιχείο» του Λικ Μπεσόν.

Διόλου τυχαίο που μια από τις ενότητες της έκθεσης είναι αφιερωμένη στον φημισμένο γάλλο αρχιτέκτονα Ζαν Νουβέλ, με τα σχέδια που φιλοτέχνησαν κομίστες, έπειτα από δική του έκκληση, ώστε να γίνουν πιο κατανοητές στο κοινό οι αρχιτεκτονικές του συλλήψεις για τη Βαλέντσια, τη Λισαβόνα και το Παρίσι. Ενας από αυτούς ήταν και ο Ιλάν Μανουάχ, που συμμετέχει στην έκθεση με επτά σελίδες από το επόμενο βιβλίο του «Γκράφιτι: οι δύο πλευρές ενός τοίχου», και με μια μεγάλη τοιχογραφία σχετική με αναδιάταξη ενός οικοδομικού τετραγώνου στην Alcantara της Λισαβόνας. Ενώ μια επίσης ξεχωριστή ενότητα στέκεται στο Μουσείο Ερζέ που δημιούργησε ο Κριστιάν ντε Πορτζαμπάρκ, το μοναδικό για την ώρα μουσείο του κόσμου που τιμά το έργο ενός κομίστα: ένα ημιδιάφανο, παιχνιδιάρικο κτιριακό συγκρότημα στην περιοχή Λουβάν λα Νεβ, έξω από τις Βρυξέλλες, όπου από το περασμένο καλοκαίρι συρρέουν οι θαυμαστές του δαιμόνιου ρεπόρτερ Τεν-Τεν. *

Τι είναι αυτό που το λένε queer;

ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΟΛΙΤΗ (politi@enet.gr). Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Μπλέξαμε. Fucked up beyond any recognition, όπως θα 'λεγε κι ένας φίλος. Και προσπαθούμε, μάλλον επί ματαίω, να εξηγήσουμε. Κάτω από το χαρακτηρισμό queer μπαίνουν όσοι θέλουν να ζουν πέρα από τις εξουσιαστικές κατηγοριοποιήσεις, χωρίς ταμπέλες «άντρας», «γυναίκα», «ομοφυλόφιλος». Αν νιώθεις queer είναι γιατί δεν απαντάς στα ερωτήματα «Τι είμαι; Γκέι, στρέιτ, τρανς;». Θέλεις απλώς να είσαι ο εαυτός σου. Διεκδικώντας το, όμως, βρίσκεσαι κάτω από μία άλλη ταμπέλα. Καταλάβατε; Μην απελπίζεστε. Διαβάστε και παρακάτω.

Το Stonewall δεν ήτανε γιορτή, ήτανε εξέγερση και πάλη ταξική». Οχι, αυτό δεν είναι ένα queer σύνθημα. Θα μπορούσε να είναι ελεύθερη απόδοση συνθημάτων queer ομάδων του εξωτερικού. Εξάλλου, κάθε χρόνο, στις καθιερωμένες πλέον Gay Pride παρελάσεις, οι πιο ριζοσπαστικές ομάδες που εκφράζονται ως queer παρεμβαίνουν με συνθήματα και πανό, όπως «Queer ανταρσία - Οχι γκέι καταναλωτισμός», «Το Stonewall ήταν απαγορευμένη δράση» και «Δεν υπάρχει περηφάνια στο απαρτχάιντ». Με την ονομασία Stonewall έχουν επικρατήσει να αναφέρονται οι ταραχές που ξεκίνησαν από το ομώνυμο νεοϋορκέζικο στέκι το 1969, από γκέι, τρανς και λεσβίες, έπειτα από επίθεση της αστυνομίας εναντίον τους.

Η επέτειος του Stonewall, που πλέον γιορτάζεται διεθνώς με πορείες υπερηφάνειας, σηματοδότησε τις απαρχές ενός νέου διεκδικητικού γκέι κινήματος, το οποίο σήμερα έχει έχει πλέον μετεξελιχθεί με τα αρχικά LGBT (Lesbian Gay Bisexual Trans) ή στα ελληνικά ΛΕΓΚΑΤ (Λεσβίες Γκέι Αμφί Τρανσέξουαλ).

Ας αφήσουμε, όμως, στην άκρη ακρωνύμια, ταμπέλες και κατηγοριοποιήσεις, και ας δούμε τι ακριβώς είναι το queer και γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει. Ενας από τους λόγους είναι ότι το queer κίνημα δεν αφορά μόνο τις σεξουαλικές μειονότητες ή, έστω, όσους η κοινωνία βαφτίζει σεξουαλικά παρεκκλίνοντες. Δεν είναι ένα κίνημα «ταυτοτήτων», ούτε μια φιλόξενη ομπρέλα που καλύπτει όλους τους «διαφορετι- κούς» για να μη βρέχονται από το ρατσισμό των «ετεροκανονικών», ενώ παράλληλα τους γκετοποιεί σε ένα βολικό κουτάκι. Αν η ιστορική αποστολή της εργατικής τάξης ήταν, σύμφωνα με τον Μαρξ, η κατάργηση των τάξεων, η χρησιμότητα της queer θεωρίας είναι να υπερβεί την περιχαράκωση σε σεξουαλικές και έμφυλες ταυτότητες, ασκώντας τους κριτική.

Πρώτη απ' όλους η Τζούντιθ Μπάτλερ, η διασημότερη ίσως θεωρητικός του queer κινήματος, έχει επανειλημμένα τονίσει ότι η queer θεωρία δεν είναι αιώνια και αναλλοίωτη, ούτε ουσιολογική κατηγορία, αλλά ένα εργαλείο πολιτικού λόγου και δράσης ενάντια στην κυριαρχία, «ένα σημείο εκκίνησης σε μια στρατηγική συγκυρία».

Μπερδευτήκατε; Το ίδιο και αρκετοί αναγνώστες της αμερικανίδας θεωρητικού, η οποία καταφέρνει όχι μόνο να γοητεύει και να προκαλεί, αλλά να είναι παραδόξως εμπορική, παρά το σχετικά δύσκολο συγγραφικό της ύφος. Εξίσου δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, είναι να δώσει κανείς έναν σύ- ντομο και μονοσήμαντο ορισμό του «queer» - μιας λέξης που στα αγγλικά σήμαινε αρχικά παράδοξος, αλλόκοτος, και η οποία χρησιμοποιήθηκε υποτιμητικά για τους ομοφυλόφιλους, αλλά επαναδιεκδικήθηκε ως όρος υπερηφάνειας.

Οπως σημειώνει ο ανθρωπολόγος Κώστας Γιαννακόπουλος στον πρόλογο του συλλογικού τόμου «Σεξουαλικότητα - Θεωρίες και πολιτικές της Ανθρωπολογίας» (εκδ. Αλεξάνδρεια), «όσοι-όσες προσδιορίζονται ως queer δεν έχουν ως σημείο αναφοράς μία κοινή σεξουαλική φύση, ουσία, αλλά μια θέση διαφοροποίησης, αντίστασης στο ιεραρχικό διχοτομικό σχήμα ετεροφυλοφιλίας/ομοφυλοφιλίας και, γενικότερα, στις ηγεμονικές ιδεολογίες του φύλου και της σεξουαλικότητας».

Υπ' αυτό το πρίσμα, η queer θεωρία έχει τις ρίζες της στον μεταδομισμό του Φουκό και στη γαλλική σχολή της ψυχανάλυσης, και εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του '90 στο χώρο των σπουδών Φύλου, στη φεμινιστική θεωρία και στο gay και lesbian κίνημα.

Οπως έχει επισημάνει ο Ακης Γαβριηλίδης σε μετάφραση άρθρου της Μπάτλερ, «Ως queer προσδιορίζεται σήμερα ένα ριζοσπαστικό κομμάτι του LGBT κινήματος, το οποίο διαφοροποιείται από τις πολιτικές διεκδίκησης δικαιωμάτων για τους ομοφυλόφιλους που ακολουθούν πολλές παραδοσιακότερες λεσβιακές και γκέι οργανώσεις».

Τη διαπίστωση αυτήν επιβεβαιώνουμε εμπειρικά, αναζητώντας ομάδες και συλ- λογικότητες που προσδιορίζονται ως queer στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αν και θα ήταν υπεραπλούστευση να πούμε ότι οι queer είναι η αριστερή ή ακόμα και η αντιεξουσιαστική πτέρυγα του LGBT κινήματος, στην πράξη οι περισσότεροι queer ακτιβιστές έχουν αρκετά κοινά με ομάδες της κοινωνικής αυτονομίας ή της ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Και πάλι η Μπάτλερ, μιλώντας για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό τον Δεκέμβριο που μας πέρασε, τόνισε τη συνάφεια του queer κινήματος με την Αριστερά, στο πλαίσιο μιας ισχυρής συμμαχίας που θα εναντιώνεται εξίσου στην ομοφοβία, στην ξενοφοβία, στη φτώχεια, στο ρατσισμό και στην επισφάλεια, ανεξάρτητα από την «ταυτότητα».

Στην Ελλάδα οι queer ομάδες κινούνται κυρίως στον αντιεξουσιαστικό χώρο και αντιμετωπίζουν τα ΜΜΕ με επιφυλακτικότητα. Ως queer συλλογικότητα δρούσε ίσαμε πρόσφατα «Η Πρίζα» - αναρτήσεις της υπάρχουν ακόμα στο διαδίκτυο, στο blog «stinpriza.blogspot.com», ενώ ως queer περιοδικό θα μπορούσε να περιγραφεί το ηλεκτρονικό περιοδικό www.qvzine. net, του οποίου η θεματολογία και οι δράσεις ασχολούνται με το φύλο, το σώμα και τη σεξουαλικότητα από τη σκοπιά ενός αντικαθεστωτικού λόγου.

Queer ομάδες συναντιούνται σε καταλήψεις ή και σε στέκια, όπως η ομάδα «Αποδόμησης του φύλου Losotras», που διοργανώνει συναντήσεις, συζητήσεις, αλλά και βραδιές queer cinema στον Κοινωνικό Χώρο «Nosotros», στα Εξάρχεια.

Στην κατηγορία queer cinema θεωρήθηκε ότι κινείται μία από τις πιο πετυχημένες ελληνικές ταινίες της χρονιάς που πέρασε, η «Στρέλλα» του Πάνου Κούτρα, στην οποία η τρανς πρωταγωνίστρια Μίνα Ορφανού κερδίζει τις εντυπώσεις και το βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας από τη νεοσύστατη Ακαδημία Κινηματογράφου.

Ως New Queer Cinema περιγράφονται κυρίως ανεξάρτητες ταινίες, που τόσο μέσα από τη θεματολογία όσο και μέσα από την οπτική τους αμφισβητούν, κριτικάρουν, υπερβαίνουν τα κυρίαρχα σεξουαλικά πρότυπα. Στο Queer Cinema θεωρήθηκε ότι ανήκουν έργα διάσημων σκη- νοθετών, όπως ο Gus Van Sant, ο Todd Haynes, ο βρετανός Derek Jarman που πέθανε από AIDS, ο γκέι ακτιβιστής σκηνοθέτης Greg Araki, ακόμα και μουσικές κωμω- δίες, όπως το πετυχημένο μιούζικαλ «Hedgwig and the Angry Inch» ή οι πορνό παρωδίες του καναδού Bruce La Bruce.

 

Η αρρενωπότητα και η θηλυκότητα είναι ρόλοι και επιτελούνται. Δικαίωμα αλλά και υποχρέωση, που δημιουργεί καταπίεση. Μιμούμαστε συμπεριφορές φύλου, λένε, δεν τις καθορίζουν τα γονίδιά μας. 

Ενα κινηματογραφικό είδος με πλήθος ετερόκλητων επιρροών (από τον Φασμπίντερ και τον Παζολίνι μέχρι τα b-movies, τα drag shows και το πολιτικό σινεμά), το Queer Cinema χωράει εξίσου δύσκολα σε καλούπια όσο η queer θεωρία και ο queer ακτιβισμός.

Τι σημαίνει, όμως, να είσαι queer και συγκεκριμένα να είσαι queer στην Ελλάδα του 21ου αιώνα; Ο/η Χ. δέχτηκε να μας μιλήσει, με την προϋπόθεση να μη δημοσιεύσουμε τα στοιχεία του/της, τα οποία παραμένουν στη διάθεση του περιοδικού.

Ξεκαθαρίζει ότι δεν μιλάει επώνυμα - όχι για λόγους κοινωνικού καθωσπρεπισμού, αλλά επειδή οι συλλογικότητες στις οποίες κινείται δεν μιλάνε στα ΜΜΕ για λόγους αρχής. Εξάλλου, στην προσωπική και κοινωνική ζωή του/της δεν κρύβεται· αντίθετα, μάχεται έμπρακτα και ανοιχτά για θέματα σεξουαλικότητας και φύλου. «Δεν έχει νόημα να σου πω εγώ "Αυτό είναι queer", γιατί κάποια άλλη/-ος μπορεί να το βλέπει εντελώς διαφορετικά».

Ο/η Χ., λοιπόν, είναι queer· μιλώντας για εκείνον/-η θα χρησιμοποιώ εναλλάξ το αρσενικό και το θηλυκό άρθρο. Θα μπορούσε να είναι κορίτσι, αγόρι, τρανς, λεσβία, γκέι, στρέιτ· εξάλλου, δεν μας μιλάει με καμιά απ' αυτές τις ταυτότητες, γιατί το queer δεν είναι ταυτότητα. «Το queer ασκεί κριτική και στην γκέι, και στη στρέιτ, και στην τρανς ταυτότητα, χωρίς να σου λέει μην είσαι γκέι ή μην είσαι στρέιτ. Στη βασική του μορφή το queer λέει ότι η αρρενωπότητα και η θηλυκότητα είναι ρόλοι και επιτελούνται. Αρα η νομιμοποίηση που νιώθει, ας πούμε, αυτός ο τύπος απέναντι να λέει ότι είναι άντρας και να μη θεωρεί αρκετά άντρα έναν τρανς άντρα προέρχεται από το γεγονός ότι έχει φυσικοποιήσει το φύλο του. Θεωρεί την αρρενωπότητα υποχρέωση εκτός από δικαίωμά του· ότι οφείλει να φέρεται σαν άντρας και εννοείται πως νιώθει και μια καταπίεση γι' αυτό. Αντίθετα, αυτό που λέει η queer θεωρία είναι πως μιμούμαστε συμπεριφορές φύλου, δεν βρίσκεται κάτι στα γονίδιά μας. Ακόμα και αν κάτι είναι βιολογικό, αυτό είναι στον εγκέφαλο και όχι στα γεννητικά όργανα».

Οσο για τη σχέση του queer με το LGBT κίνημα, ούτε αυτή είναι μονοσήμαντη: «Υπάρχουν queer που δεν είναι LGBT, αλλά ασκούν κριτική γενικότερα, όπως οι πάντες. Το queer δεν είναι ταυτότητα, γι' αυτό και πολλοί LGBT του ασκούν κριτική· το θεωρούν μια ταυτότητα, και μάλιστα κακή. Αμφισβητείται το αν είναι σωστό να δέχεσαι στις τάξεις σου και στρέιτ· όπως, π.χ., στο δεύτερο κύμα του φεμινισμού οι τρανς γυναίκες αντιμετωπίζονταν με καχυποψία από τις φεμινίστριες. Οτι ήταν στην πραγματικότητα άντρες, που ήρθαν να καταστρέψουν το φεμινισμό από τα μέσα».

Ο/Η Χ. παραδέχεται ότι οι queer συλλογικότητες στην Ελλάδα είναι σχετικά ολιγάριθμες και λίγες, κυρίως στην Αθήνα και στη Θεσαλονίκη. Το queer δεν είναι ιδεολογία, παράταξη, «κάπου για να ανήκεις». «Είναι μεγάλη αντίφαση να λες "εγώ είμαι queer, εγώ πιστεύω στην queer θεωρία και μ' αυτόν τον τρόπο θα αλλάξω τον κόσμο". Δεν είναι μια συνθετική θεωρία. Με το queer μπορεί να αναδεικνύεις τις αντιφάσεις της ετεροκανονικότητας, της πατριαρχίας, ενίοτε και του LGBT κίνηματος όταν είναι μαλακισμένο, αλλά δεν επικεντρώνεται σ' αυτό, ούτε είναι υποσύνολό του. Η κύρια κριτική του είναι απέναντι στην κατασκευασμένη διπολικότητα των φύλων - στην πεποίθηση ότι υπάρχουν μόνο δύο φύλα».

Με τον/την Χ. η συζήτηση ξεφεύγει από το θεωρητικό στο βιωματικό, από τα διαβάσματα στις εμπειρίες του/της, από το σοβαρό στο αστείο, από τους ακαδημαϊκούς όρους στην καθομιλουμένη, σε μια γλώσσα που δεν μεταφέρεται εύκολα τυπωμένη στο χαρτί.

Μου λέει για ένα queer πάρτι που είχε διοργανώσει παλιότερα η συλλογικότητα «Στην Πρίζα», στο Στέκι Μεταναστών, «όπου είχε πάνω από 400 άτομα, και όλοι φασώνονταν με όλους, περίεργα αγόρια με περίεργα κορίτσια, οι πάντες». Μετά η συζήτηση περνάει στον τρανς φεμινισμό, στην ανθρωπολογία, σε κοινότητες στην Ινδονησία, όπου υπάρχουν 5 φύλα, και σ' ένα χωριό του Μεξικού όπου συνυπάρχουν γκέι, στρέιτ, λεσβίες και τρανς υπό ίσους όρους, χωρίς να το κάνουν ζήτημα. «Existemos, λένε. Υπάρχουμε».

Είναι μία συζήτηση για το φύλο και τη σεξουαλικότητα, ντάλα καλοκαίρι, κάτω απ' τον αθηναϊκό ήλιο, στην προσφάτως ανανεωμένη πλατεία Εξαρχείων, με τα ποδοσφαιράκια και τις μπασκέτες, σε μια Ελλάδα στη μέγγενη του ΔΝΤ, εν όψει της ψήφισης του νέου Ασφαλιστικού. Εξάλλου, γκέι, στρέιτ ή λεσβίες σύνταξη δεν θα πάρουμε ποτέ. Πόσο queer είναι αυτό;

Διαβάστε

..............1..............

Τζούντιθ Μπάτλερ, 

«Αναταραχή φύλου:Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας», μτφρ. Γιώργος Καράμπελας,εκδ. Αλεξάνδρεια και

«Σώματα με σημασία. Οριοθετήσεις του φύλου στο λόγο», μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου,εκδ. Εκκρεμές

Τα βιβλία που έκαναν διάσημη την Τζούντιθ Μπάτλερ στο χώρο της «queer θεωρίας»μεταφράστηκαν πρόσφατα στα ελληνικά,με εξαιρετική επιστημονική επιμέλειακαι επίμετρο από τη Βενετία Καντσάκαι την Αθηνά Αθανασίου αντίστοιχα.

..............2..............

«Επιτελεστική πολιτική και κριτική της κρατικής βίας», εκδ. Νήσος - Ινστ. «Νίκος Πουλαντζάς»

Η ομιλία της Μπάτλερ στο ελληνικό κοινό, ετήσια διάλεξη στη μνήμη του Νίκου Πουλαντζά. Η Μπάτλερ, 20 χρόνια μετά το «Gender Trouble», μετατοπίζει το ενδιαφέρον της στο πεδίο της βίας, όπως ασκείται από το κράτος, ασκώντας κριτική και στα κινήματα «ταυτότητας».

..............3...............

Μισέλ Φουκώ, «Ιστορία της σεξουαλικότητας - Τόμος 1, Η δίψα της γνώσης»,

μτφρ. Γκέλυ Ροζάκη, εκδ. Κέδρος

Το βιβλίο του γάλλου φιλοσόφου που επηρέασε καθοριστικά τις σύγχρονες σπουδές φύλου και την queer θεωρία.

Πληκτρολογήστε

..............1...............

στα ελληνικά:

www.qvzine.net

www.queertrans.espiv.net

www.genderterrorist.blogspot.com

..............2...............

στα αγγλικά:

www.queeruption.org

www.queertheory.com

www.lespantheresroses.org

Περισσότερους συνδέσμους και στοιχείαγια το φεμινισμό, το queer και το LGBT κίνημαθα βρείτε στην ιστοσελίδα του εργαστηρίουσπουδών φύλου του Παντείου Πανεπιστημίου: www.genderpanteion.gr

Στη γλώσσα των queer

Πώς το 'πες αυτό;

Ετεροκανονικότητα («heteronormativity»): Η θεσμοθετημένη ετεροφυλοφιλία και τα θεωρούμενα ως αυτονόητα ετεροφυλοφιλικά προνόμια. Η queer πολιτική, αναδεικνύοντας τον ετεροκανονιστικό χαρακτήρα του δήθεν ουδέτερου κράτους, αποσκοπεί «στην αποκάλυψη του ετεροφυλοφιλικού προνομίου ως σιωπηρού αλλά κεντρικού δομικού συστατικού του κοινωνικού ανήκειν». (Πηγή: Κ. Γιαννακόπουλος, «Ιστορίες Σεξουαλικότητας»)

Επιτελεστικότητα ή παραστασιακή επιτέλεση («performativity»): Τον όρο εισήγαγε από τη γλωσσολογία και τη φιλοσοφία στις σπουδές Φύλου η Τζούντιθ Μπάτλερ. Αναθεωρώντας τη σχέση βιολογικού και κοινωνικού φύλου (sex & gender), η Μπάτλερ υποστηρίζει ότι το βιολογικό και το κοινωνικό φύλο δεν είναι παρά επιτελέσεις (performances), οι οποίες αποκτούν ισχύ και εξουσία μέσω των επαναλαμβανόμενων πράξεων των υποκειμένων. Κατά συνέπεια, φύλο δεν είναι αυτό που είμαστε, αλλά αυτό που επιτελούμε. (Πηγή: Φυλο-παιδεία, www.thefylis.uoa.gr/fylopedia)

Genderqueer: Φυλο-παράξενος. Τον όρο χρησιμοποιούν άτομα που δεν θέλουν να προσδιοριστούν με καμία ταμπέλα ψυχολογικού, βιολογικού και κοινωνικού φύλου.

Genderfluid: Ατομα με ρευστό φύλο/σεξουαλικότητα.

Trans: Γενικός όρος που αποφεύγει παθολογικοποιημένες έννοιες, όπως τρανσέξουαλ, και περιλαμβάνει άτομα απ' όλο το φάσμα εκείνων που δεν συμφωνούν με το υπάρχον δίπολο «άντρας/γυναίκα», δηλαδή τρανσέξουαλ, transgender, ανδρόγυνα (androgynes), ουδετερόφιλα (neutrois), bi-gendered άνθρωποι κ.λπ. (Πηγή: LGBTQI Γλωσσάρι-gueerTrans.espiv.net)

Μ2F/ F2Μ: Male to Female, Female to Male: Αρχικά για transgender άτομα που έχουν πραγματοποιήσει φυλομετάβαση από αρσενικό σε θηλυκό ή από θηλυκό σε αρσενικό αντίστοιχα.

Τους πέταξαν στο ποτάμι

Συνολικά 16 ψυχές έσβησαν άδικα μέσα στα νερά του ποταμού Εβρου τα τελευταία 24ωρα. Για ακόμη μία φορά παράνομοι μετανάστες, προερχόμενοι από χώρες της Ασίας και της Αφρικής, πνίγηκαν στην προσπάθειά τους να περάσουν από την Τουρκία στην Ελλάδα, πέφτοντας θύματα αδίστακτων δουλεμπόρων που τους ανάγκασαν να διασχίσουν κολυμπώντας το ποτάμι.

Οι δουλέμποροι ανάγκασαν τους μετανάστες να διασχίσουν το ποτάμι κολυμπώντας Σύμφωνα με τις αστυνομικές αρχές του Εβρου, μόνο χθες εντοπίστηκαν 9 πτώματα, 3 γυναίκες και 6 άντρες, αφρικανικής και ασιατικής καταγωγής. Την ίδια στιγμή, στην τουρκική όχθη του ποταμού, εντοπίστηκαν άλλα 5 πτώματα.

Σημειώνεται ότι πριν από 6 μέρες, στις 25 Ιουνίου, στην περιοχή του Διλόφου Εβρου, συνελήφθησαν 26 παράνομοι μετανάστες, τους οποίους είχαν περάσει στη χώρα μας Τούρκοι διακινητές, ενώ την ίδια ημέρα, οι αρχές του νομού βρήκαν 2 ακόμη γυναίκες πνιγμένες. Ετσι, με τα προχθεσινά ευρήματα, ο αριθμός των παράνομων μεταναστών που έχασαν τη ζωή της στα νερά του ποταμού Εβρου ανεβαίνει στους 16.

Οπως τονίζει ο διοικητής του πανεπιστημιακού γενικού νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης, Νίκος Ραπτόπουλος, η κατάσταση με τους νεκρούς παράνομους μετανάστες δυστυχώς είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλέον χώρος στα ψυγεία του νεκροτομείου. Σύμφωνα με τον κ. Ραπτόπουλο, το φαινόμενο της παράνομης μετανάστευσης έχει ξεφύγει πλέον από κάθε λογική και πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα με επίσημη ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την κατάσταση.

Οι αστυνομικές αρχές εικάζουν ότι οι Τούρκοι δουλέμποροι επιβίβασαν σε βάρκες μόνο τα παιδιά και υποχρέωσαν τους μεγαλύτερους σε ηλικία να κολυμπήσουν για να περάσουν απέναντι, από ένα σημείο του ποταμού που θεωρείται ρηχό. Ομως δεν υπάρχουν πλέον αβαθή σημεία, καθώς από τις τελευταίες ισχυρές βροχοπτώσεις τα νερά «φούσκωσαν» και παρέσυραν τους μετανάστες.

Τον περασμένο Μάιο είχαν σημειωθεί ακόμη πέντε πνιγμοί μεταναστών στην ίδια περιοχή. Το δραματικό γεγονός έρχεται μια ημέρα μετά τη συνάντηση εμπειρογνωμόνων από την πλευρά της Ελλάδας και εκείνη της Τουρκίας για την αξιολόγηση και τη βελτίωση του διημερούς Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής που έχει υπογραφεί. 

Πηγή: Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ