Της ΓΙΟΥΛΑΣ ΖΑΧΙΩΤΗ, Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεκαέξι χρόνια μετά την πτώση του απαρτχάιντ και σχεδόν 60 μέρες πριν από τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου, η Νότια Αφρική παλεύει ακόμη να κλείσει τις πληγές του παρελθόντος και να στρέψει το βλέμμα στο μέλλον.
Η δολοφονία, όμως, του λευκού ακροδεξιού ηγέτη Γιουτζίν Τερεμπλάνκε από δύο νεαρούς μαύρους την περασμένη εβδομάδα ξύπνησε αμαρτίες του παρελθόντος, που απειλούν να τη γυρίσουν είκοσι χρόνια πίσω. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι εάν κοιμήθηκαν ποτέ.
Η φυλή των Ζουλού, που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες της Νότιας Αφρικής, έχει μια παροιμία που λέει ότι «ένα χέρι δεν μπορεί να πλυθεί μόνο του», υπονοώντας ότι οι άνθρωποι χρειάζονται ο ένας τον άλλο για να προχωρήσουν. Ομως, στην πολυπολιτισμική κοινωνία του «Ουράνιου Τόξου» ο φυλετικός διαχωρισμός, αν και καλυμμένος, εξακολουθεί να κρατά δέσμιους 50 εκατομμύρια ανθρώπους από 11 φυλές. Μια φυλετική απομόνωση που θα υπάρχει όσο υπάρχουν και αυτοί που την καλλιεργούν.
Ο Τερεμπλάνκε ήταν ένας από αυτούς. Ο ακραία ρατσιστικός λόγος του και το όραμά του για έναν κόσμο λευκών όπου οι μαύροι της Νότιας Αφρικής θα επιστρέψουν στη θέση που είχαν την εποχή των σκλάβων, έβρισκε ανταπόκριση ακόμη και ανάμεσα στους νέους. Μέλη της παραστρατιωτικής ομάδας του AWB (Afrikaner Weerstandsbeweging) διαδήλωσαν μετά το θάνατό του, με σημαίες που έφεραν το έμβλημα της οργάνωσης, που θυμίζει τον αγκυλωτό σταυρό, και όπλα στους δρόμους της πόλης Βέντερσντορπ. Μια πόλη που οι δρόμοι έχουν ονόματα λευκών, τα μαγαζιά ανήκουν μόνο σε λευκούς και οι συζητήσεις ανάμεσα στους κατοίκους καταλήγουν πάντα στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει χώρος για τους μαύρους.
Η διαδήλωση ήταν ένας φόρος τιμής στον ηγέτη τους, αλλά και τους τρεις χιλιάδες λευκούς κτηματίες που δολοφονήθηκαν με παρόμοιο τρόπο τα τελευταία 7 χρόνια από μαύρους υπαλλήλους τους. Φυσικά, κανείς δεν αναφέρεται στους 50 μαύρους που δολοφονούνται κάθε μέρα.
Στην άλλη πλευρά του νομίσματος είναι ο ακραίος λόγος του Τζούλιους Μαλέμα, του νεαρού μαύρου ηγέτη της νεολαίας του Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου (ANC), του κόμματος του Νέλσον Μαντέλα, που βρίσκεται στην εξουσία από το 1994.
Ο ύμνος που τραγουδούσαν την εποχή του απαρτχάιντ οι μαύροι επαναστάτες, «Σκοτώστε τους λευκούς», εξακολουθεί να σιγοτραγουδιέται στις ομιλίες και τις συγκεντρώσεις του, καθώς αρνείται να υπακούσει ακόμη και στην πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να τον απαγορεύσει, σε μια προσπάθεια να μην πέσει κι άλλο λάδι στη φωτιά.
Μια τυχοδιωκτική προσωπικότητα, που πολλοί υποστηρίζουν ότι σύντομα θα παίξει σημαντικό ρόλο στην πολιτική σκηνή της χώρας, η οποία, ωστόσο, απομακρύνεται από το όραμα ενότητας του Νέλσον Μαντέλα.
Διαχωριστικές γραμμές
Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου για τη Δικαιοσύνη και τη Συμφιλίωση, οι Νοτιοαφρικανοί δεν έχουν αφήσει πίσω τους το μίσος και την ανασφάλεια.
Το 25% αρνείται να μιλήσει σε άτομα άλλης φυλής, το 46% δεν έχει καμία επαφή μαζί τους ακόμη και αν βρεθούν στο ίδιο σπίτι, το 40% δηλώνει ότι δεν μπορεί να εμπιστευτεί άτομα άλλης φυλής ενώ το 59% βρίσκει εξαιρετικά δύσκολο να κατανοήσει τα έθιμα και τις συνήθειές τους. Οι τεράστιες κοινωνικές αντιθέσεις συντηρούν σε κάθε περίπτωση τις σχέσεις μίσους, σε μια από τις πιο βίαιες κοινωνίες του πλανήτη, όπου κάθε χρόνο δολοφονούνται 18 χιλιάδες άνθρωποι.
Στη μία πλευρά του νομίσματος υπάρχουν αυτοί, κυρίως μαύροι, που ζουν με 1,5 ευρώ την ημέρα και πληρώνονται μόλις με 31 ευρώ μηνιαίως ως εργάτες στα χωράφια των λευκών και στην άλλη αυτοί που ζουν σε πολυτελή σπίτια με πισίνες και σωματοφύλακες.
Οπως γλαφυρά έγραψε μια τοπική εφημερίδα του Γιοχάνεσμπουργκ, «πώς μπορούν να καλλιεργηθούν καλές σχέσεις ανάμεσα στις φυλές όταν η πρώτη κίνηση που κάνει ένας λευκός όταν συναντήσει έναν μαύρο είναι να κλειδώσει το αυτοκίνητό του;».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου