Η Αίγυπτος η πιο «νοσηρή» χώρα για τις γυναίκες

Η Αίγυπτος είναι η χειρότερη χώρα του αραβικού κόσμου για να ζει μια γυναίκα. Σεξουαλική παρενόχληση, υψηλά ποσοστά ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, αύξηση της βίας και του ισλαμιστικού αισθήματος μετά τις εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης καθιστούν το περιβάλλον "νοσηρό" για μια γυναίκα, όπως προκύπτει από δημοσκόπηση του ιδρύματος Thomson Reuters.

Οι μεροληπτικοί νόμοι εις βάρος των γυναικών και η αύξηση των κρουσμάτων διακίνησης ανθρώπων επίσης συμβάλλουν στο να εξασφαλίσει η Αίγυπτος την τελευταία θέση στη λίστα με τις 22 αραβικές χώρες, διαπιστώνει η έρευνα.

«Παρά τις ελπίδες ότι οι γυναίκες θα ήταν από τις πρώτες ευνοημένες από την Αραβική Άνοιξη, είναι τελικά οι μεγάλες ηττημένες, καθώς οι λαϊκές εξεγέρσεις έχουν προκαλέσει συγκρούσεις, αστάθεια, εκτοπισμό και αύξηση των ισλαμιστικών οργανώσεων σε πολλές περιοχές της χώρες», επισημαίνουν οι μελετητές, ενώ η Αιγύπτια αρθρογράφος, Μόνα Ελταχάουι, είπε κατά την παρουσίαση της δημοσκόπησης πως «απομακρύναμε τον Μουμπάρακ από το προεδρικό μέγαρο, αλλά πρέπει να απομακρύνουμε και τον Μουμπάρακ που κατοικεί στο μυαλό μας και στις κρεββατοκάμαρές μας».

«Όπως δείχνουν τα αρνητικά συμπεράσματα της δημοσκόπησης, εμείς οι γυναίκες χρειαζόμαστε μία διπλή επανάσταση, μία εναντίον των διαφόρων δικτατόρων που έχουν καταστρέψει τις χώρες μας και μία κατά του τοξικού συνδυασμού πολιτισμού και θρησκείας που καταστρέφει τις ζωές μας ως γυναικών», πρόσθεσε η αρθρογράφος.

Οι γυναίκες κατείχαν κεντρικό ρόλο στη εξέγερση στη χώρα, αλλά οι ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι η αυξανόμενη επιρροή των ισλαμιστών - με αποκορύφωμα την εκλογή του ηγέτη της Μοσουλμανικής Αδλεφότητας Μοχάμεντ Μόρσι στην προεδρία - αποτέλεσε μεγάλο πλήγμα για τα δικαιώματα των γυναικών. Έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για τις γυναίκες τον Απρίλιο ανέφερε ότι το 99,3% των γυναικών και κοριτσιών πέφτουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στην Αίγυπτο.

Το Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρει ότι 91 γυναίκες βιάστηκαν ή δέχτηκαν σεξουαλική επίθεση σε κοινή θέα, στην πλατεία Ταχρίρ, τον Ιούνιο στην διάρκεια της κλιμάκωσης των διαμαρτυριών κατά του Μόρσι. Επίσης καταγράφηκαν υψηλά ποσοστά γάμου δια της βίας και διακίνησης ανθρώπων.

Ο ακρωτηριασμός των γυναικών γεννητικών οργάνων είναι συχνό και ολοένα αυξανόμενο φαινόμενο στην Αίγυπτο, όπου το 91% των γυναικών και κοριτσιών - συνολικά 27,2 εκατομμύρια - υποβάλλονται σε κλειτοριδεκτομή, σύμφωνα με την UNICEF. Μόνο το Τζιμπουτί έχει υψηλότερα ποσοστά (93%).

Μετά την Αίγυπτο, το Ιράκ βρίσκεται στη δεύτερη χειρότερη θέση της κατάταξης, ακολουθούμενο από τη Σαουδική Αραβία, τη Συρία και την Υεμένη.

Στο Ιράκ, οι ελευθερίες των γυναικών έχουν μειωθεί από την εισβολή των αμερικανικών δυνάμεων το 2003 και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσέιν. Μία δεκαετία αστάθειας και συγκρούσεων έχει επηρεάσει δυσανάλογα τις γυναίκες, όπως αναφέρει η έρευνα. Η ενδοοικογενειακή βία και η πορνεία έχουν αυξηθεί, ο αναλφαβητισμός αυξήθηκε δραματικά και έως και 10% των γυναικών - 1,6 εκατομμύριο - έμειναν χήρες και ευάλωτες, σύμφωνα με την οργάνωση Refugees International. Εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες εκτοπισμένες εσωτερικά και κατά μήκος των συνόρων είναι εύκολο να πέσουν θύματα διακίνησης ανθρώπων, απαγωγών και βιασμών, υποστηρίζει η υπηρεσία προσφύγων του ΟΗΕ.

Η Σαουδική Αραβία παραμένει η μοναδική χώρα που απαγορεύει στις γυναίκες να οδηγούν. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις που προώθησε ο βασιλιάς Αμπντάλα πρόσφεραν περισσότερες εργασιακές ευκαιρίες στις γυναίκες και περισσότερο δημόσιο λόγο.

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία έχει καταλυτική επίδραση στις γυναίκες τόσο στο σπίτι όσο και στους καταυλισμούς προσφύγων, όπου καταγράφονται περιστατικά με γάμους παιδιών, διακίνηση και σεξουαλική βία, επισημαίνουν οι ειδικοί. Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι οι δυνάμεις του προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ έχουν βάλει στο στόχαστρό τους γυναίκες τις οποίες βιάζουν και βασανίζουν, ενώ οι σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές τους έχουν αποστερήσει τα δικαιώματα στα εδάφη που τελούν υπό τον έλεγχό τους.

Μαζί με τη Συρία, όλες οι χώρες μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, με εξαίρεση τη Σομαλία και το Σουδάν, έχουν υπογράψει ή επικυρώσει την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη όλων των μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών (CEDAW). Επιπλέον, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς συμβολικά επικύρωσε την Σύμβαση εκ μέρους της Παλαιστινιακής Αρχής και της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.

Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η προστασία που παρέχει στις γυναίκες η Σύμβαση είναι επιφανειακή. Οι χώρες μέλη της μπορούν να εγείρουν αντιρρήσεις απέναντι σε ό,τι θεωρούν ότι είναι αντίθετο προς την σαρία (ισλαμικός νόμος), τον οικογενειακό κώδικα μίας χώρας ή σε οποιαδήποτε εθνική νομοθεσία.

Αντίθετα στην κατάταξη της δημοσκόπησης βρίσκονται οι Κομόρες, όπου οι γυναίκες κατέχουν το 20% των υπουργικών θέσεων και διατηρούν το σπίτι ή την γη μετά το διαζύγιο, και ακολουθούνται από το Ομάν, το Κουβέιτ, την Ιορδανία και το Κατάρ.

Στη δημοσκόπηση συμμετείχαν 336 ειδικοί σε θέματα ισότητας των δύο φύλων τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Διενεργήθηκε σε 21 χώρες του Αραβικού Συνδέσμου και στη Συρία, η οποία υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Αραβικού Συνδέσμου αλλά διαγράφηκε το 2011. Οι ερωτήσεις βασίστηκαν στους όρους της CEDAW, την οποία 19 αραβικές χώρες έχουν υπογράψει ή επικυρώσει.

Η δημοσκόπηση αξιολόγησε τα κρούσματα βίας κατά των γυναικών, τα δικαιώματα στην αναπαραγωγή, την μεταχείριση των γυναικών μέσα στην οικογένεια, την ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία και την αντιμετώπιση ως προς τον ρόλο των γυναικών στην πολιτική και στην οικονομία.