Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2008

Το ποδόσφαιρο ως λαϊκό άθλημα


"Ακόμη και το θέμα του μιντιακού προϊόντος, το ποδόσφαιρο, ως λαϊκό άθλημα πλέον δεν υφίσταται, μιας και οι συνθήκες που το ενέταξαν σ' αυτή την κατηγοροποίηση έχουν πάψει να ισχύουν".
Το ποδόσφαιρο, σημασιοδοτήθηκε και εντάχθηκε στην κατηγορία του λαϊκού, καθώς συσχετίσθηκε με κοινωνικούς παράγοντες που κατηγοριοποιούνταν αντίστοιχα.
Ειδικότερα το άθλημα αναπτύχθηκε στην Ελλάδα ως μια δραστηριότητααθλητική που ταξικά εκχωρήθηκε στην λαϊκή τάξη λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του, όπως η απλότητα του παιχνιδιού, η προσβασιμότητα σ' αυτό όλων των ατόμων, η κατάργηση κοινωνικών - οικονομικών - πολιστικών συνόρων. Αντίθετα η αστική τάξη των αρχών του 20ου αιώνα πρόβαλε ως ταξικά τα αθλητικά ιδεώδη του κλασικού αθλητισμού ή αθλητικών δραστηριοτήτων όπως το τένις αντίστοιχων των δυτικών αστικών κοινωνιών. Αρχικά το ποδόσφαιρο οργανώνονταν με ομαδοποιήσεις περισσότερο επαγγελματικών σχέσεων των παικτών π.χ. ομάδα ποδοσφαίρου των σιδηροδρομικών κατά τα αντίστοιχα των δυτικών ποδοσφαιρικών ομάδων.
Η έντονη ταξική διαφοροποίηση στην Ελλάδα παρατηρείται με τον ερχομό των προσφύγων που μαζί τους φέρνουν και τα αντίστοιχα ποδοσφαιρικά σωματεία των τόπων προέλευσής τους ή δημιουργούν αντίστοιχα με γνώμονα το μέρος καταγωγής τους άρα και την κοινή κοινωνικο-πολιτισμική αναγνωρισιμότητα. Χαρακτηριστικό της διεστιατικότητας είναι ότι αναπαράγονται κοινωνικές συσχετίσειπου προυπήρχαν όπως στο παράδειγμα Πανιωνίου (χρώματα κόκκινο, μπλε άρα σχέση με τους Τούρκους) και Απόλλωνα Αθηνών (χρώματα άσπρο, μπλε καθαρότητα εθνική).
Αντίστοιχη διεστιακότητα υπάρχει με την ίδρυση του Ολυμπιακού Πειραιώς - ταξικά λαϊκό σωματείο, λόγω του λιμανιού και των undergroud δραστηριοτήτων της περιοχής, που αργότερα αποτελεί έκφραση των αριστερών πολιτικών κομμάτων - με αντιστοίχο τον Παναθηναϊκό που θεωρείται ως εκφραστής της αστικής αθηναϊκή ς κοινωνίας, λόγω του κέντρου - πρωτεύουσας της Ελλάδας. Αντίστοιχες συζεύξεις εντοπίζονται και μεταξύ ομάδων στη Θεσσαλονίκη, μεταξύ Αθήνας - θεσσαλονίκης (κέντρο - περιφέρεια) ή και μεταξύ μικρότερων κέντρων και μικροπεριφερειών τους. Πολλές από αυτές επιβιώνουν μέχρι σήμερα άσχετα αν πλέον δεν υπάρχει η ίδια κοινωνική οργάνωση που τις παρήγαγε. Ο πολιτικός χαρακτηρισμός του ποδοσφαίρου επιπλέον λειτούργησε και σε επίπεδο ελέγχου του λαού μέσα από δίκτυα που δημιουργήθηκαν για τον σκοπό αυτό.Τέτοιο παράδειγμα πολιτικής διεστατικότητας σήμερα παρατηρούμε στην Κύπρο όπου οι ποδοσφαιρικές ομάδες αποτελούν προεκτάσεις των κομμάτων.
Παρόλες τις διεστιακότητες το ποδόσφαιρο συγκέντρωσε τα κατώτερα κοινωνικο-οικονομικά στρώματα που επέβαλλαν τη δική τους επιλογή σε πολλές περοπτώσεις. Οι πρωταγωγνιστές ήταν πρόσωπα που είχαν άμεση σχέση με τους ανθρώπους της γειτονιάς, της εργασίας λειτουργούσαν ταυτόσημα με αυτούς, δε διαφοροποιούνταν αλλά αποτελούσαν προέκταση τους.
Την είσοδο των παραγόντων στο χώρο του ποδοσφαίρου ακολουθεί ο έντονος εκχρηματισμός του αθλήματος. Δεν αναφερόμαστε πλέον σε ομαδοποιήσεις αλλά σε οικονομικές σχέσεις που ακολουθούν τα πρότυπα των επιχειρήσεων.
Τα ΜΜΕ από την αρχή ασχολήθηκαν με το ποδόσφαιρο σε βαθμό τέτοιο ώστε να κυκλοφορήσουν αθλητικά φύλλα που ταυτίζονταν με ομάδες αχρικά και με παράγοντες στη συνέχεια. Αυτό είχε ως συνέπεια την ανάπτυξη μιας ρητορικής φανατισμού που σταδιακά περιχαράκωσε το ποδόσφαιρο σε ομάδες φιλάθλων που εξελίχθηκαν σε χούλιγκανς. Δόθηκε έμφαση στην διεστιακότητα ως συνόρου των φιλάθλων που μετασχηματίστηκαν σε οπαδούς με οργανώτικά σχήματα αντίστοιχα των πολιτικών νεολαιών.



Δεν υπάρχουν σχόλια: